واخواهی کیفری و اعتراض به رای غیابی
واخواهی به چه معناست ؟
واخواهی به معنای اعتراض کردن است .واعتراض به حکم غیابی را می رساند .
تعریف حکم غیابی؟
حکمی است که توسط دادگاه صادر میشود .وبه دودسته تقسیم میشوند .
احکام حضوری واحکام غیابی
زمانی که خوانده یا وکیل یا قائم مقام یا نماینده قانونی وی در هیچ یک از جلسات دادگاه حضور نداشته باشد، وبه طور کتبی نیز دفاع نکرده باشد و یا اخطاریه ،وابلاغ واقعی نشده باشد، دراین صورت حکم غیابی واخواهی اجرا میشود.
واخواهی چگونه انجام می شود ؟
محکوم علیه غایب ،میتواند نسبت به حکم غیابی اعتراض کند وباید اعتراض خود را درقالب دادخواست واخواهی به دادگاه صادر کننده، حکم غیابی تحویل دهد.
درصورتی که دادخواست تنظیم شده براساس قانون آیین دادرسی مدنی ناقص باشد ،مدیر دفتر دادگاه اخطار رفع نقص صادر می کند و اگر دادخواست دارای تمام شرایط شکلی باشد مدیر دفتر دادگاه براساس دادخواست تنظیم شده وقت رسیدگی راتعیین کرده وبه طرفین دعوا ابلاغ میکند.
درنظر داشته باشید اگر دادخواست واخواهی براساس نظر دادگاه در پرونده مثمر ثمر نباشد، دادگاه می تواند بدون اینکه وقت رسیدگی تعیین کند به دادخواست واخواهی ترتیب اثر نداده و حکم غیابی راتایید میکند .
واخواهی در امور کیفری چگونه انجام می شود ؟
پس از پایان رسیدگی و اعلام ختم دادرسی ،دادگاه باید حداکثر ظرف یک هفته اقدام به صدور رای نماید.
در صورتی که دادگاه حکم غیابی صتدر کند ،این حکم قابل واخواهی ازسوی محکوم علیه غایب و قابل رسیدگی مجدد توسط همان دادگاه است .
شرایط واخواهی ؟
-۱ دادخواست واخی باید متضمن نام و اقامتگاه واخواه ونام و اقامتگاه بدوی که حکم غیابی علیه او صادر شده باشد .
-۲ دادخواست واخواهی باید به دفتر دادگاه صادر کننده حکم غیابی تحویل داده شود .
-۳دادخواست واخواهی باید درمهلت مقررقانونی تحویل داده شود مگر در موارد استثنایی.
-۴ دادخواست واخواهی ،متضمن پرداخت هزینه دادرسی می باشد. در امور کیفری به دلیل سکوت قانون به نظر می رسد که نیاز به پرداخت هزینه نیست.
-۵ در واخواهی ادعای جدید ازسوی خواهان قابل پذیرش نیست زیرا واخواهی فرصتی برای خوانده در مقام دفاع می باشد.
-۶ اگر دادنامه ابلاغ واقعی شده باشد حکم غیابی به صورت عادی اجرا می شود اما اگر ابلاغ واقعی نشده باشد اجرای حکم منوط به معرفی ضامن یا اخذ تامین از محکوم له است.
اثارواخواهی چیست ؟
مهم ترن اثر واخواهی کیفری ،درصورتی که دادخواست واخواهی ،مورد تایید دادگاه قرار بگیرد نقص رای می باشد .
درماده ۳۰۶ قانون دادرسی مدنی: زمانی که دادگاه ادعارا موجه تشخیص داد ،قرارقبول دادخواست واخواهی را صادر و اجرای حکم نیز متوقف میشود .
درماده ۳۰۷ قانون دادرسی مدنی :اگر واخواهی رای صادرشده به نفع مکپحکوم علیه رای نخستین باشد ،دراین حالت خواهان باید خسارات حاصله از رای نخستین، مانند هزینه وکیل و دفاع را به نفع محکوم علیه، جبران کند
درماده ۳۰۸ قانون دادرسی مدنی :
رایی که پس از رسیدگی واخواهی، صادر می شود، فقط نسبت به واخواه و واخوانده، موثر است و شامل کسی که واخواهی نکرده است، نخواهد شد، مگر این که رای صادره، قابل تجزیه و تفکیک نباشد؛ که در این صورت، نسبت به کسانی که مشمول حکم غیابی بوده، ولی واخواهی نکرده اند، نیز تسری خواهد .
مهلت واخواهی ازاحکام دادگاه چقدر است ؟
واخواهی از احکام غیابی برای کسانی که مقیم کشورند ۲۰روز وبرای کسانی که خارج از کشور اقامت دارند ۲ماه از تاریخ ابلاغ واقعی خواهد بود.
مگراینکه معترض به حکم ثابت نماید عدم اقدام به واخواهی در این مدت به دلیل عذر موجه بوده است. در این صورت باید دلایل موجه بودن عذر خود را ضمن دادخواست واخواهی به دادگاه صادر کننده رای اعلام نماید.
اگر دادگاه ادعا را موجه تشخیص داد قرار قبول دادخواست واخواهی صادر و اجرای حکم نیز متوقف می شود.
مقایسه واخواهی باتجدیدنظرخواهی :
تجدید نظر خواهی درخواستی است که بصورت رسمی از دادگاه بالاتر جهت رسیدگی مجدد صورت میگیرد .
در واقع اعتراض به رای صادره از دادگاه و درخواست رسیدگی مجدد از دادگاه تجدید نظر را تجدیدنظر خواهی می گویند.
و تفاوت دیگر :واخواهی فقط یک اعتراض میباشد و تجدیدنظر خواهی درخواست رسیدگی مجدد از تمام یا بخشی از دعوا از دادگا بالاتر میباشد .
درچه مواردی قاضی نمی تواندحکم غیابی صادرکند ؟
در دعاوی مربوط به حق الله امکان صدور حکم غیابی وجودندارد درهیچ یک ازجرائیم حدود الهی نمی توان رای غیابی مبنی برمحکومیت افراد صادر کرد .
جرم حدی داریم {زنا ،.لواط ،مساحقه ،تفخیذ ،قذب، قواعدی ،شرب خمر ، محاربه و افساد فی الارض و نوع خاصی از سرقت که به آن سرقت حدی میگویند .
این جرم ها امکان صدور رای غیابی را ندارند .
درچه مواردی پس از گذشت مهلت واخواهی متهم میتواند اقدام به ارائه دادخواست واخواه نماید ؟
اگرشخص بیماری داشته باشد که مانع حرکت اوباشد .
درصورتی که والدین ،همسر اولاد شخص فوت کرده باشد
حوادث قهریه مانند سیل ،زلزله و اتش سوزی برای فرد اتفاق افتاده باشد .
حبس بودن فرد به نحوی که نتواد در مهلت مقرر دادخواست واخواهی تقدیم کند .
تاثیرواخواهی برسایر اشخاص :
رایی که پس از واخواهی صادر می شود تنها نسبت به واخواه و وخوانده موثر است .و شامل کسی که واخواهی نکرده نمیشود مگر اینکه رای صادره قابل تفکیک نباشد .که در این صورت شامل آنان هم میشود .
درصورت تعدد محکوم علیه ها،اگر بعضی از آنان واخواهی نکنند و حکم قبلی فسخ شود شامل کسانی که واخواهی نکرده اند نمی شود .
و درصورت تعدد محکوم له ،چنانچه فقط تعدادی از آنها طرف دعوای واخواهی قرار بگیرند و حکم فسخ شود ،رای جدید شامل کسانی که به دادگاه خوانده اند نمی شود .