اظهارنامه قضائی مقدمه بسیاری از خواسته ها در مراجع قضائی بوده که تنظیم ان توسط وکیل بسیارحائز اهمیت میباشد .
دفتر وکالت ما با ۳۰ سال تجربه اماده قبول وکالت پرونده های شمات از سراسر کشور میباشد .
نشانی دفتنر وکالت ما :
تهران – میدان فردوسی – نرسیده به خیابان استاد نجات اللهی – کوچه نیائی پلاک ۷ ممیز یک – دفتر وکالت
مقدمه : اظهار نامه در لغت به معنی بیان کردن و آگاه کردن می باشد که از مخاطب به طور رسمی ، حقی را مطالبه می کنیم .
تعریف : ماده ۱۵۶ آئین دادرسی مدنی به تعریف اظهارنامه می پردازد حال به بررسی کاربردی آن می پردازیم :
ماده ۱۵۶ – هرکس میتواند قبل از تقدیم دادخواست، حق خود را بهوسیله اظهارنامه
از دیگری مطالبه نماید، مشروط براین که موعد مطالبهرسیده باشد. بهطور کلی هرکس
حق دارد اظهاراتی راکه راجع به معاملات و تعهدات خود با دیگری است و بخواهد بهطور
رسمی بهوی برساند ضمناظهارنامه بهطرف ابلاغ نماید.
اظهارنامه توسط اداره ثبت اسناد و املاک کشور یا دفاتر دادگاهها ابلاغ میشود.
تبصره – اداره ثبت اسناد و دفتر دادگاهها میتوانند از ابلاغ اظهارنامههاییکه
حاوی مطالب خلاف اخلاق و خارج از نزاکت باشد، خودداری نمایند.
ابتدا باید بدانیم چه کسانی می توانند اظهارنامه بدهند ؟

کلمه(هر کس)در ابتدای ماده بدین معنا نیست که اظهار کننده فقط شخص حقیقی می باشد بنابراین هر شخص اعم از حقیقی و حقوقی می تواند اظهار کننده اظهارنامه قضائی باشد .
حال سوالی که مطرح است این است که آیا اظهارنامه باید قبل از تقدیم دادخواست باشد ؟
در ماده ۱۵۶ صراحتاً به ارسال اظهارنامه قبل از تقدیم دادخواست اشاره شده اما منعی برای ارسال بعد از تقدیم دادخواست وجود ندارد علی ایحال کاربرد اظهارنامه این است که قبل از اینکه از مراجع قضائی بخواهیم حقی را مطالبه کنیم ابتدا بطور رسمی این حق را از مخاطب درخواست میکنیم تا شاید به تعهد خود عمل کرده و اصلاً نیازی به دادن دادخواست و پیگیری قضائی نباشد .
البته ارسال اظهارنامه قضائی تنها یک اختیار نیست بلکه در مواردی قانون گذار ارسال اظهارنامه را مقدمه رسیدگی می داند برای مثال: ماده ۱۷۱ قانون آئین دادرسی مدنی برای آغاز و رسیدگی به دعوا بیان می دارد : سرایدار ، کارگر و خادم چنانچه بعد از ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ اظهارنامه از آن رفع تصرف ننماید متصرف عدوانی محسوب می شود.
و گاهی برای جلوگیری از مجرم شناخته شدن نیاز به ارسال اظهارنامه است برای مثال: ماده ۱ قانون انتقال مال غیر که اشعار میدارد: اگر مالک از وقوع معامله مطلع شده ویا یک ماه بعد از اطلاع اظهارنامه برای انتقال گیرنده ارسال نکند معاون جرم انتقال مال غیر محسوب می شود .
به طور کلی هر شخص می تواند اظهاراتی را راجع به معاملات و تعهدات خود با دیگری بیان کند مشروط به اینکه موعد مطالبه تعهد رسیده باشد .
نحوه تنظیم اظهارنامه توسط اصیل یا وکیل :
شخص اصیل می تواند راساً با مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک اقدام به ارسال اظهارنامه کند همچنین وکیل دادگستری می تواند از دفتر خدمات الکترونیک اقدام به تنظیم و ارسال اظهارنامه کند در حقیقت پیچیدگی و تشریفات خاصی اظهارنامه موجب می شود این امر توسط فرد آگاه ومجرب انجام گیرد که موجب طولانی نشدن روند دادرسی وزائل نشدن حق و حقوق شخص شود .
نحوه ارسال اظهارنامه :
بند انتهایی ماده ۵۶ قانون آئین دادرسی مدنی اشعار میدارد:اظهارنامه توسط اداره ثبت اسناد و املاک یا دفاتر دادگاه ها ابلاغ میشود اما در عمل اظهارنامه تنها از طریق دفاتر خدمات الکترونیک انجام می پذیرد .
نحوه پیگیری اظهارنامه :
پیگیری کلیه موارد قضائی ابلاغ اوراق ، و اظهارنامه و… تنها از طریق سامانه عدل ایران اطلاع رسانی می شود .
پاسخ به اظهارنامه و هزینه :
همانطور که مخاطب حق دارد مطالبی را اظهار کند مخاطب اظهار نامه هم می تواند در پاسخ به آن همچون تبادل لوایح اظهارنامه ارسال کند ، هزینه ارسال اظهارنامه از موارد غیر مالی بوده و تعرفه در سال ۱۴۰۲ (۳۴)هزار تومان است .
مزایا و کاربردهای اظهارنامه :
۱- با ارسال اظهارنامه قضائی در موارد بسیاری از طرح دعوا ممکن است بی نیاز شد ۲- پاسخ مخاطب به اظهارنامه ممکن است همراه با اقرار مخاطب باشد ۳- رهایی از انجام تعهد شخص متعهد در صورت عدم قبول متعهد له
چرا نباید بدون مشورت با وکیل اظهارنامه بدهیم :
اولاً بهتر است در کلیه موارد حقوقی با وکیل مشورت کنیم به خصوص در تنظیم ا اظهارنامه قضائی چون گاهی ممکن است اظهار کننده مطالبی را بیان کند که به ضرر وی باشد و موجب سلب شدن حق از خود باشد .
عواقب عدم پاسخ به اظهار نامه :
عدم پاسخ به اظهارنامه در قانون ضمانت اجرایی برای آن تعیین نشده است و عدم پاسخ اماره و قرینه ای برای اثبات حرف اظهارکننده نیست .
ضرورت مشاوره با وکیل در تنظیم اظهارنامه قضائی : تسلط وکیل بر قوانین و مقرررات و همچنین شیوه تنظیم و رسیدگی و دادرسی موجب میشود تنظیم اظهار نامه به بهترین صورت انجام شود.

اکنون یکبار دیگر موضوع اظهارنامه قضائی را مرور مینمائیم :
اظهارنامه قضائی
مستند قانونی: ماده ۱۵۶ قانون آ.د.م : هرکس می تواند قبل از تقدیم دادخواست ، حق خود را به وسیله اظهارنامه از دیگری مطالبه نماید ، مشروط بر اینکه موعد مطالبه رسیده باشد به طور کلی هرکس حق دارد اظهارات یرا که راجع به معملات و تعهدات خود با دیگری است و بخواهد به طور رسمی به وی برساند ضمن اظهارنامه به طرف طرف ابلاغ نماید.
-پاسخ به اظهارنامه الزامی نمی باشد و صرف سکوت در برابر آن علی القاعده حق را برای خواهان ایجاد نمی نماید.
-اظهاراتی که در اظهارنامه می شود بر علیه اظهار کننده دلیل می باشد و اقرار محسوب می شود ، لیکن به نفع وی دلیل نمی باشد و صرفا ادعا محسوب می شود.
مندرجات اظهارنامه قضایی:
۱-مشخصات اظهارکننده: فرستنده اظهارنامه (اظهارکننده) بایستی مشخصات هویتی و نشانی اقامتگاه خود را به درستی و به صورت کامل در اظهارنامه قضایی قید نماید.
۲-موضوع اظهارنامه: اظهارکننده بایستی حق مورد مطالبه خود را به صورت دقیق در اظهارنامه قید نماید.
۳-مشخصات گیرنده: علاوه بر اهمیت مشخصات هویتی و اقامتگاه اظهارکننده مشخصات هویتی و اقامتگاه گیرنده اظهارنامه نیز از اهمیت بسیاری برخورددار بوده و بایستی به درستی در اظهارنامه درج گردد.
۴-خلاصه اظهارات: در این قسمت ، اظهارکننده موضوع مورد مطالبه خود را به صورت کامل و دقیق توضیح داده و بیان می نماید.
عواقب عدم پاسخ به اظهارنامه:
عواقب عدم پاسخ به اظهارنامه متنوع هستند و وابسته به موارد مختلفی می تواند باشد.
-عدم تحویل ملک به موقع:
اگر اظهارنامه مرتبط با یک قرارداد اجاره ملک باشد و شخصی عدم پاسخ به آن را انتخاب کند ، ممکن است به تحویل ملک به موقع و پرداخت اجاره مناسب تاخیر و به مشکلات حقوقی منجر شود.
-درخواست مراحل قانونی:
اظهارنامه قضایی یک سند رسمی است که حاوی اظهارات و اقرارات مرتبط با یک پرونده قضایی یا وضعیت حقوقی می باشد. انواع اظهارنامه قضایی ممکن است بر اساس نوع پرونده یا مسائل حقوقی مختلف باشد. که انوع اظهارنامه قضایی به شرح ذیل است:
*اظهارنامه قضائی کیفری:
-شامل جرائم جنایی مانند سرقت ، قتل ، تجاوز، تروریسم و…
-معمولا توسط نیرو های پلیس یا نیروهای اجرایی حقوقی صادر می شود.
*اظهارنامه حقوقی:
-مربوط به مسائل مدنی و حقوقی نظیر قرارداد ها ، تقاضای خسارت ، طلاق و…
-معمولاٌ توسط دیگر طرفین دادگاه ها صادر می شود.
*اظهارنامه خانوادگی:
-شامل مسائلی مانند ازدواج ، طلاق ، حضانت ، تعیین نسب و…
-معمولا توسط دفاتر ثبت احوال یا دیگر نهاد های مرتبط صادر می شود.
*اظهارنامه اجرائی:
-برای اجرای حکم ها و تصمیمات دیگر دادگاه ها صادر می شود.
*اظهارنامه مالی:
-ممکن است به قضایای مالی و اقتصادی باشد.
*اظهارنامه کار:
ممکن است برای رفع اختلافات مربوط به مسائل کاری و حقوق کارگران صادر شود.
*اظهارنامه قضائی برای میراث:
-مرتبط با توزیع میراث پس از فوت فردی می باشد.
*اظهارنامه تجاری:
-ممکن است برای رفع اختلاف تجاری و قراداد های تجاری صادر شود .
مدت زمان ابلاغ اظهارنامه حقوقی و قضایی به چه صورت است؟
درابره اظهارنامه قضائی این مسئله به شکل دیگری وجود دارد. هر زمان که افراد اظهارنامه خود را با توجه به نکاتی که در نظر دارند دارند و با رعایت تمامی اصولی که لازم است توسط آن ها رعایت شود ، تنظیم نموده درابره اظهارنامه حقوقی این مسئله به شکل دیگری وجود دارد.
هر زمان که افراد اظهارنامه خود را با توجه به نکاتی که در نظر دارند دارند و با رعایت تمامی اصولی که لازم است توسط آن ها رعایت شود ، تنظیم نموده ، اظهارنامه را برای طرف مقابل دعوی ارسال می نمایند. به همین ترتیب حدودا تا سه هفته پس از ارسال اظهارنامه برای فرد مقابل ، منتظر پاسخ از سوی وی می مانند.
نکته ای که وجود دارد این است که در اظهارنامه حقوقی پاسخ به اظهارنامه ضرورتی ندارد.
نحوه پاسخ به اظهارنامه حقوقی و اصل پاسخ به آن بسیار قابل توجه است چرا که امکان استفاده از مندرجات و مفاد آن به نفع یا ضرر شخصی پاسخ دهنده در جلسه دادگاهی که ممکن است بعداٌ تشکیل شود وجود دارد.
به همین جهت افراد اگر پاسخی دارند و یا در پی حل مورد اختلاف هستند
درباره اظهارنامه حقوقی این مساله به شکل دیگری وجود دارد که هر زمان افراد اظهارنامه خود را با توجه به نکاتی که در ان نفع دارند
