حقوق مردان شامل آزادی و…و دسترسی برابر به فرصتهای اجتماعی و…در چارچوب قوانین و حقوق بشر است.جهت رزرو وقت مشاوره با شماره ۰۹۱۲۸۳۹۴۴۸۳ تماس حاصل فرمائید.
تعریف حقوق :
حقوق مجموعهای از قواعد و مقرراتی است که روابط میان افراد، سازمانها، و دولتها را تنظیم میکند. هدف حقوق ایجاد عدالت، نظم اجتماعی، و حفاظت از حقوق فردی و جمعی است. این قواعد میتوانند در قالب قوانین رسمی، اصول اخلاقی، و عرفهای اجتماعی تعریف شوند.

حقوق شامل شاخههای مختلفی است، از جمله:
- حقوق مدنی: شامل قوانین مربوط به روابط خصوصی افراد، مانند قراردادها، مالکیت، و خانواده.
- حقوق کیفری: مربوط به جرم و مجازات، و هدف آن حفظ امنیت و عدالت در جامعه است.
- حقوق بینالملل: روابط میان کشورها را تنظیم میکند و شامل قوانین مربوط به معاهدات و دیپلماسی است.
- حقوق بشر: شامل اصولی است که از آزادیها و حقوق بنیادی همه افراد، بدون تبعیض، حمایت میکند
حقوق مردان در ایران :
حقوق مردان در ایران شامل مجموعهای از قوانین و مقرراتی است که در زمینههای خانوادگی، اقتصادی، اجتماعی و قانونی تدوین شدهاند. برخی از مهمترین حقوق مردان در قانون مدنی ایران عبارتند از:
- ریاست خانواده: طبق قانون، مرد مسئولیت ریاست خانواده را بر عهده دارد و تصمیمگیریهای نهایی در امور خانوادگی معمولاً به او واگذار میشود.
- حق اشتغال و تحصیل: مردان حق دارند در هر رشتهای تحصیل کنند و در مشاغل مختلف فعالیت داشته باشند.
- حق نفقه: مرد موظف است هزینههای زندگی همسر و فرزندان خود را تأمین کند.
- حق فسخ نکاح: مرد میتواند تحت شرایط خاصی مانند عدم تمکین زن، نکاح را فسخ کند.
- حق حضانت فرزندان: در صورت جدایی، حضانت فرزندان تا سن مشخصی به مادر واگذار میشود، اما پس از آن، مرد میتواند حضانت را بر عهده بگیرد.
- حق ارث: مردان از اموال والدین و همسر خود ارث میبرند، و میزان سهم آنها بر اساس قوانین شرعی تعیین میشود.
علاوه بر این، جنبشهای حقوق مردان در برخی کشورها به دنبال اصلاح قوانین و رفع تبعیضهای احتمالی علیه مردان در زمینههایی مانند حضانت فرزندان و قوانین خانواده هستند
حقوق مرد در اسلام :
حقوق مردان در ایران شامل مجموعهای از قوانین و مقرراتی است که در زمینههای خانوادگی، اقتصادی، اجتماعی و قانونی تدوین شدهاند. برخی از مهمترین حقوق مردان در قانون مدنی ایران عبارتند از:
- ریاست خانواده: طبق قانون، مرد مسئولیت ریاست خانواده را بر عهده دارد و تصمیمگیریهای نهایی در امور خانوادگی معمولاً به او واگذار میشود.
- حق اشتغال و تحصیل: مردان حق دارند در هر رشتهای تحصیل کنند و در مشاغل مختلف فعالیت داشته باشند.
- حق نفقه: مرد موظف است هزینههای زندگی همسر و فرزندان خود را تأمین کند.
- حق فسخ نکاح: مرد میتواند تحت شرایط خاصی مانند عدم تمکین زن، نکاح را فسخ کند.
- حق حضانت فرزندان: در صورت جدایی، حضانت فرزندان تا سن مشخصی به مادر واگذار میشود، اما پس از آن، مرد میتواند حضانت را بر عهده بگیرد.
- حق ارث: مردان از اموال والدین و همسر خود ارث میبرند، و میزان سهم آنها بر اساس قوانین شرعی تعیین میشود.
علاوه بر این، جنبشهای حقوق مردان در برخی کشورها به دنبال اصلاح قوانین و رفع تبعیضهای احتمالی علیه مردان در زمینههایی مانند حضانت فرزندان و قوانین خانواده هستند
مقایسه حقوق مردان در ایران با سایر کشور ها :
مقایسه حقوق مردان در ایران با سایر کشورها (بهویژه کشورهای توسعهیافته و برخی کشورهای اسلامی دیگر) نشان میدهد که مردان در ایران از بسیاری حقوق قانونی و اجتماعی برخوردارند، اما در برخی حوزهها نیز وظایف و محدودیتهایی دارند که ممکن است در کشورهای دیگر وجود نداشته باشد. در ادامه، این مقایسه را در چند حوزه کلیدی بررسی میکنیم:
۱. خانواده و ازدواج
| موضوع | ایران | کشورهای غربی (اروپا/آمریکا) | برخی کشورهای اسلامی دیگر |
|---|---|---|---|
| حق طلاق | حق یکجانبه برای مرد (زن نیاز به دلیل قانونی دارد) | طلاق متقابل و قانونی با حقوق برابر | در بیشتر کشورهای اسلامی، مشابه ایران |
| تعدد زوجات | تا ۴ زن با شرایط شرعی مجاز | ممنوع (قانونی نیست) | در برخی کشورها مجاز، در برخی ممنوع |
| ولایت بر فرزند | با پدر (حتی پس از طلاق) | مشترک بین پدر و مادر | غالباً با پدر، مگر در برخی کشورها |
۲. نظاموظیفه و خدمت سربازی
| موضوع | ایران | کشورهای غربی | کشورهای اسلامی دیگر |
|---|---|---|---|
| سربازی اجباری | اجباری فقط برای مردان (۱۸ تا حدود ۲۴ ماه) | در بیشتر کشورها لغو شده یا داوطلبانه است | در برخی کشورها اجباری، در برخی داوطلبانه |
| محرومیتها بدون کارت پایان خدمت | ممنوعیت اشتغال، دریافت گذرنامه و ادامه تحصیل | معمولاً چنین محدودیتهایی وجود ندارد | مشابه ایران یا آسانتر |
۳. اقتصاد و اشتغال
| موضوع | ایران | کشورهای غربی | برخی کشورهای اسلامی |
|---|---|---|---|
| حق اشتغال آزاد | مردان آزادی کامل برای کار و کسب درآمد دارند | مشابه ایران | مشابه یا با محدودیت کمتر |
| نفقه زن و فرزند | مرد موظف به تأمین نفقه همسر و فرزند است | در برخی کشورها نفقه ممکن است مشترک یا توافقی باشد | معمولاً مسئولیت با مرد است |
۴. سیاست و حقوق عمومی
| موضوع | ایران | کشورهای غربی | کشورهای اسلامی دیگر |
|---|---|---|---|
| حق رأی و نامزدی سیاسی | آزادانه، اما برخی مناصب (مثلاً رهبری) محدود به مردان | کامل و برابر برای مرد و زن | بستگی به کشور، در برخی محدود به مردان |
| حق سفر و خروج از کشور | مرد بدون محدودیت و نیاز به اجازه میتواند سفر کند | آزاد و برابر | معمولاً آزاد، گاهی با محدودیت برای زنان |
۵. قضاوت، دیه و شهادت
| موضوع | ایران | کشورهای غربی | برخی کشورهای اسلامی دیگر |
|---|---|---|---|
| دیه | در گذشته دیه زن نصف مرد بود؛ با اصلاحات درحال برابر شدن است | دیه و خسارت بیمه برابر است | در برخی کشورها هنوز نابرابر است |
| شهادت | در برخی دعاوی، دو زن برابر یک مرد است | شهادت برابر بین زن و مرد | مشابه ایران یا متفاوت بسته به مذهب |
| قضاوت | زنان نمیتوانند قاضی دادگاه کیفری یا شرعی باشند | مرد و زن میتوانند قاضی باشند | در برخی کشورها محدود، در برخی آزاد |
جمعبندی
| جنبه | مزایای مردان در ایران | تفاوت با کشورهای دیگر |
|---|---|---|
| حقوق خانوادگی | حق طلاق، ولایت، و تعدد زوجات | در غرب چنین امتیازاتی وجود ندارد |
| وظایف قانونی | تأمین نفقه، سربازی اجباری | در غرب این وظایف اغلب میان زن و مرد تقسیم شدهاند |
| آزادیهای اجتماعی | حق اشتغال، سفر، و مشارکت سیاسی | در غرب آزادیها برای هر دو جنس مساوی است |
نتیجه:
مردان در ایران از برخی امتیازات سنتی و حقوق اختصاصی برخوردارند، اما در عوض وظایف قانونی سنگینتری مانند سربازی و نفقه نیز دارند. در کشورهای غربی، حقوق بین زن و مرد بیشتر برابر شده است، ولی ساختار حقوقی ایران همچنان مبتنی بر فقه اسلامی است که موجب تفاوتهایی در حقوق و وظایف جنسیتی شده است.
حقوق مرد بر زن در قانون :
در قانون ایران که بر پایه فقه اسلامی (شیعه امامی) تنظیم شده، مرد در چارچوب ازدواج و خانواده دارای حقوقی نسبت به همسر خود (زن) است که در کنار وظایف شرعی و قانونی تعریف شدهاند. این حقوق با هدف حفظ نظم خانواده، تأمین نیازهای اقتصادی و روانی و تعیین مسئولیتها طراحی شدهاند.
در ادامه مهمترین حقوق مرد بر زن در قانون ایران را شرح میدهیم:
۱. حق تمکین
مهمترین حق مرد بر زن در ازدواج، حق تمکین است. تمکین به دو بخش تقسیم میشود:
-
تمکین خاص: اطاعت جنسی زن از شوهر در چارچوب شرع و قانون (تا حدی که به او ضرر نزند).
-
تمکین عام: زندگی در خانه شوهر، رعایت شئونات زناشویی، و تبعیت از ریاست شوهر در چارچوب عرف.
اگر زن بدون دلیل موجه از تمکین خودداری کند، ناشزه شناخته میشود و مرد میتواند نفقه را قطع کند.
۲. حق ریاست خانواده
طبق ماده ۱۱۰۵ قانون مدنی:
«در روابط زوجین، ریاست خانواده از خصایص شوهر است.»
یعنی مرد مسئول مدیریت و اداره امور خانواده است و زن باید با او همکاری کند، مشروط به رعایت عدالت و احترام متقابل.
۳. حق منع شغل یا سفر زن (در موارد محدود)
-
حق ممانعت از شغل: طبق ماده ۱۱۱۷ قانون مدنی، مرد میتواند زن را از شغلی که «منافی مصالح خانوادگی یا حیثیت خود یا زن» باشد، منع کند.
-
حق اجازه خروج از کشور: طبق قانون گذرنامه، زن متأهل برای خروج از کشور نیاز به اجازه کتبی شوهر دارد.
۴. حق طلاق
طبق ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی، مرد هر زمان بخواهد میتواند زن را طلاق دهد، مشروط بر اینکه مهریه، نفقه و سایر حقوق زن را بپردازد. زن تنها در شرایط خاص (مانند عسر و حرج، غیبت شوهر، یا شروط ضمن عقد) میتواند درخواست طلاق دهد.
۵. حق تعدد زوجات
مرد در ایران میتواند با شرایط خاص (و رضایت دادگاه) تا چهار زن دائم اختیار کند. این حق بر زن تحمیل نمیشود، اما قانونی است.
۶. حق ولایت فرزندان
-
ولایت قهری فرزند (تا بلوغ) با پدر و جد پدری است.
-
حتی پس از طلاق، حق تصمیمگیریهای قانونی برای فرزند با پدر است، مگر در موارد استثنایی.
جمعبندی:
| حق مرد بر زن | مبنای قانونی |
|---|---|
| حق تمکین | ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی |
| ریاست خانواده | ماده ۱۱۰۵ قانون مدنی |
| منع شغل یا خروج از کشور | ماده ۱۱۱۷ قانون مدنی + قانون گذرنامه |
| حق طلاق | ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی |
| حق تعدد زوجات | ماده ۹۴۱ قانون مدنی و فقه اسلامی |
| ولایت فرزند | قانون حضانت کودکان + فقه اسلامی |
این حقوق، در بسیاری از موارد، با وظایف اخلاقی و مالی مرد همراه است (مانند نفقه، حسن معاشرت، و تأمین مسکن). در صورت سوءاستفاده مرد از این حقوق، زن میتواند از طریق دادگاه خانواده از حمایتهای قانونی برخوردار شود، به شرط ارائه دلایل قانونی.
حقوق مرد بر زن در قانون :
حقوق مردان در جهان بسته به کشورها و نظامهای حقوقی مختلف، متفاوت است. در برخی کشورها، قوانین برابری جنسیتی را تضمین میکنند و مردان و زنان از حقوق مشابهی برخوردارند، در حالی که در برخی دیگر، تفاوتهایی در حقوق و مسئولیتهای مردان وجود دارد.
برخی از مسائل مهم مربوط به حقوق مردان در سطح جهانی شامل موارد زیر است:
- حقوق خانواده: در برخی کشورها، مردان با چالشهایی در زمینه حضانت فرزندان پس از طلاق مواجه هستند.
- حقوق کار و اشتغال: در برخی کشورها، مردان ممکن است با تبعیض در محیط کار مواجه شوند، به ویژه در زمینههایی مانند مرخصی پدری.
- حقوق سلامت و روان: مردان در برخی جوامع کمتر به خدمات سلامت روان دسترسی دارند و نرخ خودکشی در میان مردان بالاتر است.
- حقوق قانونی و قضایی: در برخی کشورها، قوانین مربوط به خشونت خانگی ممکن است به گونهای باشد که مردان کمتر مورد حمایت قرار گیرند.
جنبشهای حقوق مردان در برخی کشورها تلاش میکنند تا آگاهی عمومی را افزایش دهند و تغییرات قانونی را برای رفع
مقایسه حقوق مردان در ایران و سایر کشور ها :
مقایسه حقوق مردان در ایران با حقوق مردان در سایر کشورها، بهویژه کشورهای توسعهیافته، نشان میدهد که برخی حقوق مشترکاند اما تفاوتهایی در نقشهای خانوادگی، نظام سربازی، طلاق، و آزادیهای فردی وجود دارد. در ادامه این تفاوتها را به زبان ساده بررسی میکنیم:
شباهتها
در بسیاری از موارد، مردان در ایران و سایر کشورها از حقوق مشترک برخوردارند، مانند:
-
حق تحصیل و اشتغال
-
حق مالکیت و ارث
-
حق رأی دادن و انتخاب شدن
-
حق ازدواج و تشکیل خانواده
-
حق مراجعه به دادگاه و دادخواهی
تفاوتها
۱. طلاق و حقوق خانواده
-
ایران: مرد میتواند بدون دلیل خاص همسر خود را طلاق دهد (حق طلاق با مرد است). زن برای طلاق نیاز به دلیل قانونی دارد یا باید در عقد شروط خاصی را ثبت کرده باشد.
-
سایر کشورها (مانند فرانسه، آلمان، کانادا): طلاق توافقی و برابر است. مرد و زن هر دو میتوانند بدون نیاز به اثبات تقصیر از هم جدا شوند.
۲. حضانت فرزند
-
ایران: حضانت فرزند تا ۷ سال با مادر است، اما ولایت (تصمیمگیری قانونی) با پدر است. پس از ۷ سال، حضانت معمولاً به پدر میرسد مگر اینکه خلاف مصلحت کودک باشد.
-
غرب: حضانت معمولاً بهصورت مشترک بین پدر و مادر تعیین میشود و اولویت جنسیتی ندارد.
۳. خدمت نظامی
-
ایران: خدمت سربازی برای مردان اجباری است و شرط استخدام، خروج از کشور، و دریافت بسیاری از خدمات است.
-
بیشتر کشورهای توسعهیافته: سربازی یا داوطلبانه است یا بهطور کامل حذف شده. برای مثال، در آمریکا، آلمان، و انگلستان سربازی اجباری وجود ندارد.
۴. چندهمسری
-
ایران: مرد میتواند تا ۴ زن دائم داشته باشد (با اجازه دادگاه و شرایط مالی و اخلاقی).
-
سایر کشورها: در اغلب کشورهای غربی و توسعهیافته، چندهمسری غیرقانونی و جرمانگاریشده است.
۵. آزادیهای فردی
-
ایران: برخی آزادیهای فردی، مانند پوشش، روابط خارج از ازدواج، یا سفرهای بینالمللی با محدودیتهایی همراه است.
-
سایر کشورها: مردان از آزادیهای شخصی، فرهنگی و اجتماعی بیشتری برخوردارند، و محدودیتهای قانونی در این زمینهها کمتر است.
۶. حقوق برابر جنسیتی
-
ایران: حقوق مرد و زن بر پایه تفاوت نقشها تنظیم شده است؛ یعنی برابر نیست، بلکه «متفاوت» است.
-
بیشتر کشورهای غربی: تلاش زیادی برای برابری کامل حقوق زن و مرد شده و تفاوتهای جنسیتی در قانون به حداقل رسیدهاند.
نتیجهگیری:
-
مردان در ایران معمولاً در زمینههایی مانند طلاق، ولایت فرزندان، و ریاست خانواده، قدرت قانونی بیشتری نسبت به زنان دارند، اما در عین حال با الزاماتی مانند سربازی اجباری و فشار اقتصادی نیز مواجهاند.
-
در کشورهای توسعهیافته، مردان از آزادیهای فردی و حقوق برابر با زنان برخوردارند، ولی مسئولیتها و امتیازات قانونی آنان معمولاً با زنان تقسیم شده است.
