قانون شوراهای اسلامی و روستا

قانون شوراهای اسلامی و روستا کشور و انتخاب شهرداران، چارچوب تشکیل، وظایف و اختیارات شوراهای اسلامی شهر و روستا را برای اداره امور محلی با مشارکت مردم تعیین می‌کنند جهت رزرو وقت مشاوره وقت مشاوره با شماره ۰۹۱۲۸۳۹۴۴۸۳ تماس حاصل فرمائید.

قانون شوراهای اسلامی کشور و انتخابات شوراهای اسلامی روستا، مصوب سال ۱۳۷۵ و با اصلاحات بعدی، چارچوب حقوقی تشکیل و فعالیت شوراهای اسلامی در سطوح روستا، شهر، بخش، شهرستان و استان را تعیین می‌کند. این شوراها به عنوان نهادهای مردمی و مشورتی در نظام جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کنند.

اهداف و وظایف شوراهای اسلامی روستا:

۱. مشورت با دهیاری و مسئولان محلی در امور مربوط به روستا.
۲. نظارت بر اجرای طرح‌های عمرانی و خدمات عمومی در روستا.
۳. همکاری در بهبود امور فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی روستا.
۴. پیگیری مشکلات و نیازهای مردم روستا و انعکاس آن به مقامات بالاتر.
۵. همکاری در حفظ محیط زیست و منابع طبیعی روستا.

ترکیب و انتخابات شورای روستا:

• اعضای شورای اسلامی روستا توسط رأی مستقیم مردم همان روستا انتخاب می‌شوند.

• تعداد اعضا بسته به جمعیت روستا معمولاً بین ۳ تا ۷ نفر است.

• دوره فعالیت شورا ۴ سال است.

ارتباط شورای روستا با دهیاری:

شورای روستا با دهیار (مسئول اجرایی روستا) همکاری نزدیک دارد و بر عملکرد او نظارت می‌کند. دهیار نیز معمولاً با پیشنهاد شورا و تأیید بالاتر منصوب می‌شود.

مبانی قانونی:

• قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخابات شهرداران (مصوب ۱۳۷۵)

• اصل ۱۰۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (که به نقش شوراها در تصمیم‌گیری‌های محلی اشاره دارد).

وظایف شورای اسلامی روستا (بر اساس قانون)

شورای اسلامی روستا به عنوان نهاد تصمیم‌گیر و نظارتی محلی، وظایف گسترده‌ای در حوزه‌های اداری، عمرانی، فرهنگی و اجتماعی دارد. این وظایف در قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور (مصوب ۱۳۷۵ و اصلاحات بعدی) و قانون تعیین وظایف و اختیارات دهیاری‌ها (۱۳۸۲) مشخص شده‌اند.

۱. وظایف عمرانی و خدماتی

• برنامه‌ریزی و نظارت بر اجرای طرح‌های عمرانی روستا (جاده، آب، برق، فاضلاب، etc.).

• همکاری با دهیاری و نهادهای دولتی برای بهبود زیرساخت‌های روستا.

• نظارت بر حفظ و نگهداری از اموال عمومی (پارک‌ها، مساجد، مدارس، etc.).

• کمک به ساماندهی حریم روستا و جلوگیری از ساخت‌وسازهای غیرمجاز.

۲. وظایف اجتماعی و فرهنگی

• تقویت مشارکت مردم در فعالیت‌های جمعی (جشن‌ها، مراسم مذهبی، etc.).

• حمایت از تشکل‌های مردمی مانند گروه‌های جهادی، خیریه‌ها و تعاونی‌ها.

• پیگیری مشکلات آموزشی (مدارس، کتابخانه‌ها، کلاس‌های سوادآموزی).

• ارتقای بهداشت و سلامت روستا (همکاری با خانه‌های بهداشت، کمپین‌های واکسیناسیون).

۳. وظایف اقتصادی و کشاورزی

• حمایت از تولیدات محلی (صنایع دستی، کشاورزی، دامداری).

• همکاری با جهاد کشاورزی برای بهبود روش‌های کشت و آبیاری.

• کمک به ایجاد بازارچه‌های محلی برای فروش محصولات روستایی.

۴. وظایف نظارتی و حقوقی

• نظارت بر عملکرد دهیار و گزارش‌دهی به مراجع بالاتر در صورت نیاز.

• رسیدگی به شکایات مردم و پیگیری آن‌ها با ادارات مربوطه.

• نظارت بر اجرای قوانین (حفظ محیط زیست، جلوگیری از قاچاق کالا، etc.).

۵. وظایف زیست‌محیطی

• حفاظت از منابع طبیعی (جنگل‌ها، مراتع، آب‌های زیرزمینی).

• مبارزه با آلودگی محیط زیست (پسماند، فاضلاب، آلودگی هوا).

• تشویق به استفاده از انرژی‌های پاک (نیروگاه‌های خورشیدی، بیوگاز).

۶. هماهنگی با نهادهای بالادستی

• ارتباط با بخشداری و فرمانداری برای دریافت بودجه و طرح‌های حمایتی.

• همکاری با شورای اسلامی بخش/شهرستان در برنامه‌های توسعه‌ای.

شورای روستا نقش مشورتی، نظارتی و اجرایی دارد و موفقیت آن به مشارکت مردم و همکاری مسئولان استانی بستگی دارد. در صورت کمبود اختیارات یا بودجه، می‌توانند از طریق بخشداری و فرمانداری پیگیری کنند.

قانون تشکیلات، وظایف و انتخاب شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران، یکی از قوانین مهم در نظام جمهوری اسلامی ایران است که به منظور اجرای اصول ۱۰۰ تا ۱۰۶ قانون اساسی تصویب شده است. این قانون چارچوب تشکیل، حدود وظایف، اختیارات، نحوه انتخاب اعضا و نیز شرایط انتخاب شهرداران را تعیین می‌کند.

در ادامه، شرح کامل و ساده‌ای از این قانون ارائه می‌دهم:

۱. مبنای قانونی

اصول ۱۰۰ تا ۱۰۶ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، شوراهای اسلامی را به‌عنوان نهادهایی برای اداره امور شهر و روستا پیش‌بینی کرده‌اند. بر همین اساس، قانون شوراها در سال ۱۳۷۵ تصویب و طی سال‌های بعد اصلاح شد.

 ۲. سطوح شوراهای اسلامی

 ۲.۱. شورای اسلامی روستا

• در روستاهایی با حداقل ۲۰ خانوار ساکن یا ۱۰۰ نفر جمعیت تشکیل می‌شود.

• اعضای این شورا معمولاً ۳ نفر هستند.

• مسئول رسیدگی به امور محلی، نظارت بر دهیاری و اجرای پروژه‌های عمرانی و خدماتی روستا.

 ۲.۲. شورای اسلامی شهر

• در تمام شهرها تشکیل می‌شود.

• تعداد اعضای شورا بر اساس جمعیت شهر بین ۵ تا ۲۱ نفر است.

• مهم‌ترین وظیفه این شورا انتخاب شهردار و نظارت بر عملکرد شهرداری است.

 ۲.۳. شورای اسلامی بخش، شهرستان و استان

• شورای بخش از نمایندگان شوراهای روستاها تشکیل می‌شود.

• شورای شهرستان از نمایندگان شوراهای شهر و روستاهای آن شهرستان تشکیل می‌شود.

• شورای استان از نمایندگان شوراهای شهرستان‌های آن استان تشکیل می‌شود.

• این شوراها بیشتر نقش هماهنگی و سیاست‌گذاری منطقه‌ای دارند.

 ۳. وظایف اصلی شوراهای اسلامی شهر و روستا

 در حوزه برنامه‌ریزی و نظارت:

• تصویب برنامه‌ها و بودجه شهرداری یا دهیاری

• نظارت بر حسن اجرای پروژه‌های شهری یا روستایی

• بررسی نیازهای عمرانی، خدماتی، اجتماعی، فرهنگی و زیست‌محیطی محل

 در حوزه تصمیم‌گیری محلی:

• پیشنهاد نرخ خدمات شهری و روستایی (آب، برق، گاز، نظافت و…)

• پیگیری طرح‌های توسعه شهری یا روستایی

• رسیدگی به شکایات مردمی از عملکرد شهرداری یا دهیاری

 در حوزه انتخاب شهردار:

• شورای شهر موظف است شهردار را از میان افراد واجد شرایط انتخاب کند.

• شهردار زیر نظر شورا فعالیت کرده و در برابر آن پاسخگوست.

 ۴. شرایط نامزدی شورا

• تابعیت ایران

• حداقل سن: ۲۵ سال تمام

• التزام به اسلام و قانون اساسی

• نداشتن سوء پیشینه کیفری

• سکونت در محل انتخابات

۵. فرآیند انتخابات

• هر ۴ سال یک‌بار انتخابات شوراها برگزار می‌شود.

• رأی‌گیری به صورت مستقیم و با رأی مردم همان محل انجام می‌شود.

• نظارت بر انتخابات بر عهده هیئت‌های اجرایی و نظارت، زیر نظر وزارت کشور است.

 ۶. نحوه برخورد با تخلفات

• در صورت تخلف اعضای شورا یا شهردار، نهادهایی مانند هیئت‌های حل اختلاف می‌توانند آن‌ها را مورد بررسی قرار داده، تعلیق یا عزل کنند.

• فرمانداری، بخشداری یا استانداری می‌تواند مصوبات شورا را بررسی و اگر مغایر قانون بود، آن‌ها را به هیئت تطبیق ارجاع دهد.

قانون تشکیلات شوراها، یکی از ارکان مشارکت مردمی در مدیریت امور کشور است. این شوراها واسطه‌ای بین مردم و دولت محسوب می‌شوند و وظیفه دارند با نظارت، برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری در امور محلی، توسعه پایدار شهرها و روستاها را دنبال کنند.