مهریه مالی است که شوهر در هنگام عقد نکاح متعهد میشود به همسرش بدهد و زن هر زمان بخواهد میتواند آن را مطالبه کند.جهت رزرو وقت مشاوره با شماره ۰۹۱۲۸۳۹۴۴۸۳ تماس حاصل فرمائید.
مهریه چیست ؟
مهریه (یا صداق) یک حق مالی شرعی و قانونی است که مرد در هنگام ازدواج به همسر خود میپردازد. این مفهوم ریشه در فقه اسلامی دارد و در قوانین ایران نیز به رسمیت شناخته شده است. در ادامه به بررسی جامع مهریه میپردازیم:

آدرس ما : تهران _ خیابان انقلاب _ نرسیده به میدان فردوسی _ کوچه نیائی _ پلاک ۷/۱ _ دفتر وکالت
مسیر از راه حمل و نقل عمومی : شما با استفاده از ایستگاه مترو ی فردوسی میتوانید آسان تر به دفتر وکالت ما تشریف بیاورید
جهت رزرو وقت مشاوره خود با وکلای ما با شماره های زیر تماس بگیرید :
۸۳ ۹۴۴ ۸۳ ۰۹۱۲
۲ ۲۳۰ ۲۳۰ ۰۹۱۲
۱۲۱ ۶۱ ۶۱ ۰۹۱۲
در طلاق چگونه محاسبه می شود؟
محاسبه در طلاق به شرایط ازدواج، نوع طلاق و وضعیت رابطه زناشویی بین زوجین بستگی دارد. در ادامه به صورت ساده و کامل برات توضیح میدم:
۱. اگر نزدیکی (رابطه زناشویی) انجام شده باشد:
-
زن مالک کل است.
-
مرد موظف است تمام ثبتشده در عقدنامه را بپردازد.
۲. اگر هنوز نزدیکی صورت نگرفته باشد:
-
زن فقط نصف را دریافت میکند.
(طبق ماده ۱۰۹۲ قانون مدنی)
۳. در طلاق خلع:
-
اگر زن برای گرفتن طلاق از شوهرش بیزار باشد و مهریهاش را ببخشد، مرد میتواند طلاق بدهد.
-
در این حالت، مهریهای که زن بخشیده دیگر محاسبه نمیشود.
۴. در طلاق توافقی:
-
زن و مرد با هم توافق میکنند که:
-
چقدر از مهریه پرداخت شود؛
-
به چه صورت (نقد یا اقساط)؛
-
و چه مقدار بخشیده شود.
-
۵. در صورت فوت شوهر قبل از طلاق:
-
اگر عقد رسمی بوده و شوهر فوت کند، زن میتواند از ترکه (دارایی) شوهر بگیرد.
-
در این حالت، رابطه زناشویی یا عدم آن تأثیری در محاسبه ندارد؛ کامل است.
آدرس ما : تهران _ خیابان انقلاب _ نرسیده به میدان فردوسی _ کوچه نیائی _ پلاک ۷/۱ _ دفتر وکالت
مسیر از راه حمل و نقل عمومی : شما با استفاده از ایستگاه مترو ی فردوسی میتوانید آسان تر به دفتر وکالت ما تشریف بیاورید
نکته مهم:
-
به زن تعلق میگیرد حتی اگر عامل طلاق خودش باشد.
-
نپرداختن مهریه توسط مرد فقط در شرایط بسیار خاص (مثل فسخ نکاح به دلیل عیب زن قبل از رابطه) ممکن است.
دلیل برای چیست ؟
دلیل وجود در اسلام و حقوق ایران
یکی از نهادهای مهم حقوقی-شرعی در ازدواج است که اهداف اقتصادی، اجتماعی و اخلاقی دارد. در ادامه به مهمترین دلایل وجوب مهریه اشاره میکنیم:
۱. تضمین مالی برای زن (پشتوانه اقتصادی)
-
به عنوان حق مالی زن، امنیت اقتصادی او را در زندگی مشترک تضمین میکند.
-
در صورت طلاق یا فوت شوهر، زن میتواند از این حق برای تأمین معاش استفاده کند.
۲. نشانه تعهد مرد (سنجش جدیت ازدواج)
-
پرداختجدیبودن مرد در مسئولیتپذیری مالی را نشان میدهد.
-
در اسلام،هدیهای از طرف مرد به زن محسوب میشود، نه «بهای زن»!
۳. ایجاد تعادل در حقوق زوجین
-
از آنجا که حق طلاق در اختیار مرد است، مهریه به عنوان حق مالی زن تعادل ایجاد میکند.
-
در صورت سوءاستفاده مرد از حق طلاق، زن میتواند با از حقوق خود دفاع کند.
۴. پاداش معنوی برای زن
-
در روایات اسلامی آمده است: «، مظهر مهر و احترام مرد به زن است».
-
پیامبر(ص) به مردان توصیه میکردند مهریه را سبک و پرداخت آن را آسان بگیرند.
۵. جلوگیری از ازدواجهای سهلانگارانه
-
وجود مانع از ازدواجهای بیپایه و بدون برنامهریزی مالی میشود.
-
در قانون ایران، عدم تعیین مهریه در عقد موقت باعث بطلان عقد میشود (ماده ۱۰۹۵ قانون مدنی).
۶. حمایت از زنان بیسرپرست
-
مهریه به زنانی که به هر دلیل تنها میمانند (طلاق، فوت شوهر یا ترک خانواده) کمک مالی میکند.
در اسلام نباید سنگین و تحمیلی باشد. پیامبر(ص) مهریه حضرت فاطمه(س) را معادل ۵۰۰ درهم (حدود ۱۴ سکه امروزی) قرار دادند تا الگویی برای سادگی باشد
۱. تعریف حقوقی
-
طبق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی: “مهریه مال معیّنی است که به موجب عقد ازدواج، مرد ملزم به دادن آن به زن میشود.”
-
مهریه میتواند نقدی (مانند پول، سکه، طلا) یا غیرنقدی (مانند ملک، خودرو، حقوق معنوی) باشد.
۲. انواع
-
عندالمطالبه: زن میتواند بلافاصله پس از عقد آن را مطالبه کند.
-
عندالاستطاعه: پرداخت منوط به توانایی مالی مرد است.
-
السنه: مهریهای که معادل مهریه حضرت فاطمه(س) (۵۰۰ درهم) در نظر گرفته میشود.
۳. در عقد دائم و موقت
-
در عقد دائم: تعیین مهریه الزامی نیست، اما معمولاً مشخص میشود.
-
در عقد موقت: تعیین مهریه الزامی است (ماده ۱۰۹۵ قانون مدنی).
۴. نحوه مطالبه
زن میتواند:
-
از طریق دفترخانه ازدواج اظهارنامه ارسال کند
-
به دادگاه خانواده مراجعه نماید
-
از حق حبس استفاده کند (عدم تمکین تا دریافت مهریه)
۵. آخرین تغییرات قانونی (۱۴۰۳)
-
سقف قابل تقسیط: تا ۱۱۰ سکه بهار آزادی (حدود ۷ میلیارد تومان)
-
بیش از ۱۱۰ سکه: فقط به صورت عندالاستطاعه قابل وصول است
-
حبس بابت : فقط برای مهریههای تا ۱۱۰ سکه امکان دارد
۶. در طلاق
-
در طلاق توافقی: مقدار قابل مذاکره است
-
در طلاق یکجانبه: مرد باید را کامل بپردازد
-
در طلاق خلع: زن میتواند بخشی یا تمام را ببخشد
مثال عملی: اگر ۱۰۰ سکه باشد و مرد توانایی پرداخت نداشته باشد، دادگاه میتواند آن را به اقساط بلندمدت تقسیم کند.
آدرس ما : تهران _ خیابان انقلاب _ نرسیده به میدان فردوسی _ کوچه نیائی _ پلاک ۷/۱ _ دفتر وکالت
مسیر از راه حمل و نقل عمومی : شما با استفاده از ایستگاه مترو ی فردوسی میتوانید آسان تر به دفتر وکالت ما تشریف بیاورید

آدرس ما : تهران _ خیابان انقلاب _ نرسیده به میدان فردوسی _ کوچه نیائی _ پلاک ۷/۱ _ دفتر وکالت
مسیر از راه حمل و نقل عمومی : شما با استفاده از ایستگاه مترو ی فردوسی میتوانید آسان تر به دفتر وکالت ما تشریف بیاورید
جهت رزرو وقت مشاوره خود با وکلای ما با شماره های زیر تماس بگیرید :
۸۳ ۹۴۴ ۸۳ ۰۹۱۲
۲ ۲۳۰ ۲۳۰ ۰۹۱۲
۱۲۱ ۶۱ ۶۱ ۰۹۱۲
در چه زمان مهریه تعلق می گیرد ؟
زمان تعلق مهریه و شرایط مطالبه آن
مهریه به محض انعقاد عقد ازدواج (دائم یا موقت) به زن تعلق میگیرد، اما زمان مطالبه و پرداخت آن بستگی به نوع مهریه و شرایط دارد. در ادامه به تفکیک موارد مهم را بررسی میکنیم:
۱. مهریه عندالمطالبه (رایجترین نوع مهریه)
-
تعلق مهریه: از همان لحظه عقد ازدواج
-
زمان مطالبه: زن میتواند بلافاصله پس از عقد (حتی قبل از شروع زندگی مشترک) مهریه را مطالبه کند.
-
مثال: اگر مهریه در عقدنامه «۱۰۰ سکه عندالمطالبه» باشد، زن میتواند همان روز عقد آن را درخواست کند.
۲. مهریه عندالاستطاعه
-
تعلق مهریه: از زمان عقد، اما پرداخت منوط به توانایی مالی مرد است.
-
زمان مطالبه: زن باید توانایی پرداخت مرد را در دادگاه اثبات کند.
-
کاربرد: معمولاً برای مهریههای سنگین استفاده میشود تا فشار مالی کمتری به مرد وارد شود.
۳. مهریه در صورت عدم تمکین زن
-
اگر زن بدون دلیل موجه از تمکین خودداری کند (نشوز)، مرد میتواند از پرداخت مهریه خودداری کند.
-
اما اگر عدم تمکین به دلایل موجه (مثل عدم پرداخت نفقه، خشونت خانگی یا بیماری زن) باشد، مهریه کماکان قابل مطالبه است.
۴. مهریه پس از طلاق
-
در طلاق به درخواست مرد: زن میتواند تمام مهریه را مطالبه کند.
-
در طلاق توافقی: میزان مهریه قابل مذاکره است.
-
در طلاق خلع: زن معمولاً بخشی از مهریه را میبخشد تا طلاق انجام شود.
۵. مهریه پس از فوت شوهر
-
مهریه جزء بدهیهای مرد محسوب میشود و از ارث او قابل پرداخت است.
-
زن میتواند از ترکه شوهر مهریه خود را وصول کند (حتی اگر مهریه عندالاستطاعه باشد).
۶. محدودیتهای جدید قانونی (۱۴۰۳)
-
حبس مرد: فقط برای مهریههای تا ۱۱۰ سکه (معادل ~۷ میلیارد تومان) امکان دارد.
-
مهریه بالای ۱۱۰ سکه: فقط به صورت عندالاستطاعه و با اقساط بلندمدت قابل وصول است.
-
مهریه از همان لحظه عقد به زن تعلق میگیرد.
-
زمان وصول آن بستگی به نوع مهریه (عندالمطالبه یا عندالاستطاعه) و روابط زوجین دارد.
-
در صورت اختلاف، دادگاه خانواده تعیینکننده نحوه پرداخت است.
قانون جدید ۱۴ سکه مهریه :
قانون جدید مهریه ۱۴ سکه، که در سال ۱۴۰۴ به تصویب رسیده، با هدف کاهش مهریههای سنگین و جلوگیری از زندانی شدن مردان به دلیل ناتوانی در پرداخت مهریه، تغییراتی را در نظام حقوقی ایران ایجاد کرده است.
نکات کلیدی قانون جدید مهریه ۱۴ سکه:
-
سقف قانونی مهریه: بر اساس این قانون، مهریههای جدید در عقدنامهها به ۱۴ سکه بهار آزادی محدود شدهاند. این بدان معناست که از این پس، مهریههای ثبتشده در دفترخانهها نباید بیش از ۱۴ سکه باشند.
-
حذف ضمانت اجرای کیفری: در صورت ناتوانی مرد در پرداخت مهریه، دیگر مجازات حبس اعمال نمیشود. این تغییر با هدف جلوگیری از زندانی شدن مردان به دلیل ناتوانی مالی صورت گرفته است.
-
امکان پرداخت اقساطی: مردانی که توانایی پرداخت مهریه را ندارند، میتوانند با ارائه درخواست اعسار، مهریه را به صورت اقساطی پرداخت کنند.
-
تأثیر بر مهریههای قبلی: مهریههایی که قبل از اجرای این قانون ثبت شدهاند، تحت تأثیر این قانون قرار نمیگیرند و همچنان بر اساس قوانین قبلی اجرا میشوند.
این قانون با هدف ایجاد تعادل در حقوق مالی زوجین و کاهش تنشهای ناشی از مهریههای سنگین تصویب شده است.
آدرس ما : تهران _ خیابان انقلاب _ نرسیده به میدان فردوسی _ کوچه نیائی _ پلاک ۷/۱ _ دفتر وکالت
مسیر از راه حمل و نقل عمومی : شما با استفاده از ایستگاه مترو ی فردوسی میتوانید آسان تر به دفتر وکالت ما تشریف بیاورید
شرایط ندادن :
مهمترین شرایطی که باعث میشن مهریه به زن تعلق نگیره یا کامل پرداخت نشه رو برات توضیح میدم:
شرایط قانونی و شرعی ندادن :
۱. طلاق قبل از نزدیکی (رابطه زناشویی)
اگر شوهر قبل از نزدیکی زن را طلاق دهد:
فقط نصف به زن تعلق میگیرد
(مطابق با ماده ۱۰۹۲ قانون مدنی ایران).
۲. فسخ نکاح به دلیل عیوب زن قبل از رابطه
اگر مرد قبل از نزدیکی به دلایل شرعی مثل:
-
بیماریهای مهم پنهان (جنسی، روانی، جسمی)
-
فریب در ازدواج (مثلاً دروغ درباره بکارت یا سلامت)
بتواند نکاح را فسخ کند:
در این صورت هیچ مهریهای به زن تعلق نمیگیرد.
۳. زن ببخشد (بذل )
در مواردی مثل:
-
طلاق خلع (که زن از شوهر متنفر است و مهریهاش را میبخشد تا طلاق بگیرد)
-
یا اگر زن با اختیار خودش مهریه را ببخشد (در دادگاه یا سند رسمی)
مرد دیگر موظف به پرداخت مهریه نیست.
۴. ابطال نکاح به دلایل شرعی و قانونی
اگر ازدواج به دلیل صوری بودن، اجبار یا فقدان شرایط صحت عقد، باطل اعلام شود:
مهریه به زن تعلق نمیگیرد؛ مگر اینکه نزدیکی صورت گرفته باشد که در این صورت، زن مستحق مهرالمثل (مهریه متناسب با شرایط او) است.
۵. در عقد موقت بدون تعیین
اگر در ازدواج موقت (صیغه) مهریه تعیین نشده باشد:
عقد باطل است و مهریهای تعلق نمیگیرد
(مگر در صورت رابطه جنسی که زن مستحق “مهرالمثل” خواهد بود).
آدرس ما : تهران _ خیابان انقلاب _ نرسیده به میدان فردوسی _ کوچه نیائی _ پلاک ۷/۱ _ دفتر وکالت
مسیر از راه حمل و نقل عمومی : شما با استفاده از ایستگاه مترو ی فردوسی میتوانید آسان تر به دفتر وکالت ما تشریف بیاورید
مهم:
حتی اگر زن تمکین نکند، خیانت کرده باشد، یا ناسازگار باشد، مهریهاش از بین نمیرود. فقط ممکن است حق نفقهاش ساقط شود، نه مهریه.
جمعبندی کلی: در طلاق چگونه محاسبه میشود؟
-
اگر رابطه زناشویی انجام شده باشد
زن مستحق کل است. -
اگر قبل از نزدیکی طلاق صورت بگیرد
فقط نصف به زن تعلق میگیرد. -
اگر طلاق خلع باشد (زن مهریهاش را ببخشد)
زن در ازای طلاق، تمام یا بخشی از را میبخشد و مرد پرداخت نمیکند. -
در طلاق توافقی
زن و مرد با هم توافق میکنند چه مقدار پرداخت یا بخشیده شود. -
در صورت فوت شوهر قبل از طلاق
زن میتواند کل را از اموال شوهر (ترکه) مطالبه کند. -
نوع (عندالمطالبه یا عندالاستطاعه)
اگر عندالمطالبه باشد: زن هر زمان بخواهد میتواند را طلب کند.
اگر عندالاستطاعه باشد: باید توانایی مالی مرد اثبات شود.
ربطی به مقصر بودن زن در طلاق ندارد. حتی اگر زن عامل طلاق باشد، مهریهاش را میتواند بگیرد، مگر اینکه خودش آن را ببخشد.
آدرس ما : تهران _ خیابان انقلاب _ نرسیده به میدان فردوسی _ کوچه نیائی _ پلاک ۷/۱ _ دفتر وکالت
مسیر از راه حمل و نقل عمومی : شما با استفاده از ایستگاه مترو ی فردوسی میتوانید آسان تر به دفتر وکالت ما تشریف بیاورید

