استشهادیه یک فرم کتبی است که به موجب آن، شاهد، احضارات خود را در آن قید کرده جهت دریافت مشاوره رایگان با شماره ۰۹۱۲۸۳۹۴۴۸۳ تماس حاصل فرمائید .
مقدمه استشهادیه
استشهادیه برای تضمین اعتبار، آن را امضا می کند. شهادت شهود، با استشهادیه برابر نبوده و از جهاتی باهم تفاوت دارند. استشهادیه می تواند، در صدور حکم توسط قاضی موثر باشد. استشهادیه محلی از مهم ترین انواع استشهادیه می باشند.
استشهاد، در لغت به معنای، درخواست شاهد، شاهد آوردن، احضارات کسی را به عنوان شاهد ذکر کردن و شاهد طلبیدن برای اثبات دعوی می باشد. هرکس که ادعایی دارد، باید نزد دادگاه اقامه دعوا کند و چون خود شخص، مدعی شده است، باید ادعای خود را با دلایل و مستندات قانونی اثبات کند.
البته مدعی نمی تواند از هر دلیلی، برای اثبات ادعای خود استفاده کند و تنها دلایل و مدارکی که در قانون تصریح شده اند ، مورد قبول دادگاه هستند. طرف مقابل نیز می تواند ، دلایل مدعی را انکار کرده و دلیل یا مدرکی ارائه کند، که دلایل مدعی را بی اثر کند. طبق ماده ۱۲۵۸ قانون مدنی، ادله اثبات دعوی ۵ مورد است که شهادت یکی از مهم ترین آنها می باشد. استشهادیه نیز، شهادت شاهدان، همراه با امضا آنها در فرم کتبی است.
VAKIL724.COM
ADL724.COM
DAD724.COM
استشهادیه چیست :
هر فرد، برای آن که بتواند ادعای خود را در دادگاه به اثبات برساند و رای نهایی دادگاه را به نفع خودش اخذ کند، باید از یک سری ادله و مدارک، برای اثبات ادعای خود استفاده کند.
یکی از مهم ترین ادله اثبات دعوا، شهادت شهود است که استناد به آن در رویه قضایی ایران بسیار پرکاربرد است. شاهدان، باید برای شهادت دادن، نزد قاضی دادگاه حاضر شده و شنیده ها و دیده های خود را ابراز کنند.
اما ممکن است، شاهدان به هر دلیلی، از حضور در دادگاه امتناع ورزند و تمایل نداشته باشند با خوانده رو به رو شوند و یا اینکه تعداد آنها به نحوی زیاد باشد که امکان حضور آنها در دادگاه فراهم نباشد. بنابراین، خواهان بر روی برگه و فرم مخصوصی ، اظهارات آنها را ثبت و ضبط کرده تا به عنوان سند و مدرک به دادگاه ارائه کند، آنها نیز برای تامین ضمانت، ورقه استشهادیه محلی را امضا می کنند.
با توجه به مطالب ذکر شده ، می توان استشهادیه را اینگونه تعریف کرد؛ استشهادیه، سندی است کتبی ، که شاهد، گزارشات خود را بر روی آن نوشته و برای تضمین صحت بیانات خود، آن را امضا نموده و خواهان، ورقه استشهادیه را همراه با سایر ادله و دادخواست خود، برای اقدامات قانونی و تحقیقات عمومی، به دادگاه ارائه می کند .
جایگاه و کاربرد استشهادیه
براساس ماده ۱۲۵۸ قانون مدنی، شهادت شهود یکی از ادله اثبات دعوا است. شاید این گونه به نظر است، که شهادت شهود و استشهادیه، باهم برابر باشند، اما در واقع، استشهادیه با شهادت شهود فرق دارد و کاربرد آنها نیز باهم متفاوت می باشد. جایگاه استشهادیه، به طور دقیق، میان ادله اثبات دعوی مشخص نشده است. با این وجود، به نظر می رسد، استشهادیه به تحقیق محلی نزدیک باشد، زیرا، مهم ترین نوع استشهادیه، استشهادیه محلی است.
کاربرد استشهاد محلی در دادگاه چیست؟
بر اساس ماده ۱۲۵۸ قانون مدنی، شهادت شهود یکی از ادله معتبر در اثبات دعاوی است. در ابتدا به نظر می‌رسد که شهادت شهود و استشهادیه برابر هستند؛ اما در حقیقت، این دو مفهوم تفاوت‌های اساسی دارند و کاربردشان متفاوت است.
در واقع، اعتبار شهود از استشهادیه محلی بیشتر است. بنابراین در مواردی که شهادت شهود در میان دلایل موجود ارائه شده باشد، دلیلی برای پذیرش استشهادیه وجود ندارد؛ زیرا شاهدان به طور حضوری در دادگاه حاضر شده و هر یک نزد قاضی سوگند یاد می‌کنند.
علاوه بر این، اگر شرایط لازم برای گواهی شاهدان وجود داشته باشد و تعداد شاهدان نیز کافی باشد، قاضی ملزم به پذیرش شهادت خواهد بود؛ اما تشخیص اعتبار استشهادیه همواره با قاضی است. البته، در برخی مواقع ممکن است که استناد به استشهادیه در پرونده قابل پذیرش تلقی شده و جایگزین شهادت شود. از جمله مواردی که استشهادیه محلی می‌تواند به جای شهادت ارائه شود می‌توان به گزینه‌های زیر اشاره کرد:
- در جایی که به علت زیاد بودن تعداد شاهدان، امکان حضور همه آنها در محضر دادگاه وجود نداشته باشد.
- در مواردی که شاهد به هر دلیلی از حضور در دادگاه و مواجهه با خوانده یا خواهان امتناع کند.
انواع استشهاد محلی
استشهادیه محلی با اهداف مختلفی آماده می‌شود. از جمله انواع استشهاد محلی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
۱. استشهاد محلی انحصار وراثت
یکی از الزامات اساسی برای درخواست صدور گواهی حصر وراثت، تنظیم استشهادیه محلی است. در این استشهادیه، شاهدان باید تعداد فرزندان متوفی را تأیید کرده و گواهی را امضا کنند. تأیید این امضاها باید توسط دفترخانه اسناد رسمی صورت گیرد. برای تنظیم این استشهادیه‌ها، ذکر نام و نام خانوادگی و همچنین، ذکر نحوه اطلاع و آشنایی افرادی که شهادت داده‌اند با متوفی و خانواده او ضروری است.
۲. استشهاد محلی حسن اخلاق
در صورتی که شرایطی مانند ترک منزل توسط زوجه به دلیل بدرفتاری زوج مطرح شده باشد نیز امکان تنظیم استشهادیه محلی وجود دارد. در این شرایط، مرد می‌تواند با تنظیم استشهادیه محلی حسن اخلاق، خوش رفتاری خودش را در دادگاه ثابت کرده و از آن دفاع کند. به طور معمول، افرادی که دارای رابطه خویشاوندی با فرد هستند و در جریان رفتار مرد با زن و خانواده‌اش بوده‌اند، ذیل استشهادیه را برای تأیید موضوع امضا می‌کنند.
۳. استشهاد محلی اعسار
در صورتی که فرد به دلیل درخواست مهریه توسط همسرش یا بدهی که دارد نیاز به اثبات اعسار داشته باشد، لازم است که استشهاد محلی اعسار را تنظیم کند. در این استشهادیه مرد گواهی می‌دهد که به دلیل شرایط سخت زندگی و مواردی مانند مستاجری، نیاز به تامین نفقه فرزندانش و … توانایی پرداخت بدهی را به صورت یکجا ندارد. سپس شاهدان این موضوع استشهادیه محلی را جهت اثبات این موضوع امضا کرده و صحت مراتب اعلام شده را تأیید می‌کنند.
شرایط امضا کنندگان استشهادیه
۱. داشتن هویت معتبر
امضاکنندگان باید هویت خود را به‌طور رسمی تأیید کنند؛ زیرا، در اغلب موارد امضاهای افرادی که به عنوان متکدی و ولگرد شناخته می‌شوند، فاقد اعتبار قانونی شناخته می‌شود. این موضوع به دلیل عدم اطمینان نسبت به شناسایی هویت و صلاحیت این اشخاص و همچنین فقدان قابلیت ثبت صحیح و پایدار امضاهای آنها در زمان‌ها و مکان‌های معین در نظر گرفته شده است.
۲. صداقت در تأیید استشهادیه
امضاکنندگان این سند باید به‌طور آگاهانه و با درک کامل از اطلاعات موجود در استشهادیه، اقدام به امضای آن کنند. همچنین، این افراد باید تأیید کنند که اطلاعات و شواهد ارائه‌شده در استشهادیه، درست و صحیح است.
۳. حضور شخصی در صورت نیاز به شهادت
حضور فیزیکی و امضای حضوری طرفین تاثیر مثبتی بر اعتبار و صحت امضاهای استشهادیه خواهد داشت. بنابراین، شاهدان در صورت نیاز باید به صورت حضوری در دادگاه حاضر شده و به صورت حضوری نیز سند را امضا کنند.
۴. داشتن سن قانونی
امضاکنندگان استشهادیه باید به سن قانونی رسیده باشند. این سن معمولاً ۱۵ سال برای پسران و ۹ سال تمام برای دختران است. بدون حضور یا توافق والدین یا نمایندگان قانونی، افراد زیر سن مورد نظر نمی‌توانند به طور مستقل اقدام به امضای استشهادیه کنند؛ مگر اینکه قوانین خاص یا موافقت‌نامه ویژه‌ای از مقامات قضایی فراهم شده باشد که اعتبار این نوع امضا را تأیید کند.
۵. تأیید اثر انگشت
در برخی مواقع، نیاز به تأیید اثر انگشت از جانب امضاکنندگان استشهادیه وجود دارد، به خصوص زمانی که اثر انگشت به عنوان روشی برای شناسایی هویت افراد استفاده می‌شود؛ بنابراین ضروری است که امضاکنندگان با دقت اطلاعات مندرج در استشهادیه را بررسی کرده و اطمینان حاصل کنند که این اطلاعات صحیح و دقیق هستند، سپس نسبت به تصدیق آن اقدام کنند.
۶. عدالت داشتن
رعایت انصاف و صداقت نیز شرایط ضروری و لازم برای شخص امضا کننده محسوب می‌شود. امضا کنندگان این سند باید دارای صلاحیت قانونی و اخلاقی بوده و از بابت صحت اطلاعات درج‌شده در استشهادیه مطمئن باشند.
۷. عدم دیوانگی شاهدان
هرگونه اقدامی برای شهادت از طرف فردی که تحت شرایط دیوانگی قرار دارد فاقد اعتبار حقوقی خواهد بود؛ زیرا چنین فردی قادر نیست وضعیت خود را درست ارزیابی کرده یا تصمیمات منطقی اتخاذ کند.
جعل استشهادیه
اگر فرد با جعل امضای دیگران اقدام به تهیه استشهادیه کرده و آن را به دادگاه ارایه دهد مرتکب جرم شده است. مجازات جرم جعل استشهادیه یا ارائه استشهادیه دروغین در ماده ۵۳۶ قانون مجازات اسلامی به‌طور مشخص تعیین شده است. این ماده قانونی مقرر می‌دارد که هر فردی که اقدام به جعل اسناد و نوشته‌های غیررسمی کرده و سپس آنها را مورد استفاده قرار دهد، ملزم به جبران خسارت وارده بوده و با مجازات‌هایی از جمله حبس از سه ماه تا یک سال یا به ۸۲,۵۰۰,۰۰۰ تا ۳۳۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال جزای نقدی مواجه خواهد شد. همچنین علاوه بر جرم جعل ممکن است وی به استفاده از سند مجعول نیز متهم گردد.
مهم‌‌ترین و اصلی‌ترین این شرایط شامل موارد زیر است:
- • بالغ بودن (معیار قانونی که در خصوص این مورد در نظر گرفت شد.ه است و سن بلوغ ۹ سالگی در دختران و سن ۱۵ سالگی در پسران است)
- • عاقل بودن (شخص شاهد نبایستی فردی مجنون یا دیوانه باشد)
- • عادل بودن (مهم‌‌ترین و اصلی‌ترین ملاک برای عدالت این مورد است که شاهد مشهور به انجام معصیت و گناه نباشد)
- • ایمان داشتن فرد شهادت دهنده به این خاطر که در رابطه با موضوع شهادت دروغ ندهد
- • پاک بودن مولِد (نسب شاهد می‌بایست مشروع باشد و فرد نبایستی در جریان روابط نامشروع متولد شد.ه باشد)
- • اشتغال نداشتن به تکدی گری
- • فرد شهادت دهنده نبایستی ولگرد باشد
تفاوت استشهادیه با شهادت شهود
هرچند در نگاه اول هر دو استشهادیه و شهادت به نوعی گواهی بر رویداد یا واقعیتی را نشان می‌دهند، اما تفاوت‌های اساسی دارند که در موارد استفاده، ارزش اثباتی و نحوه ارائه آنها در مراجع ذی‌صلاح تاثیرگذار است. در این مطلب به بررسی این تفاوت‌ها می‌پردازیم:
- ماهیت
استشهادیه : سندی کتبی است که در آن چند نفر از اهالی یک محل، صحت وقوع یک رویداد، صحت یک وضعیت یا شناخت نسبت به فردی خاص را تأیید می‌کنند.
شهادت: بیان مستقیم و حضوری فرد شاهد در دادگاه درباره رویدادی که مشاهده کرده است.
۲. مرجع ارائه
استشهادیه : قابل ارائه به مراجع مختلف از جمله قضایی، اداری، ارگان‌های دولتی و بخش خصوصی است.
شهادت : صرفاً در مراجع قضایی و در چارچوب پرونده‌های حقوقی و کیفری ارائه می‌شود.
- ارزش اثباتی
استشهادیه: ارزش اثباتی ضعیف‌تری نسبت به شهادت دارد. اعتبار آن به جایگاه اجتماعی و شناخت شهود از موضوع گواهی بستگی دارد.
شهادت: اگر شرایط قانونی را داشته باشد، از ارزش اثباتی بالایی برخوردار است و قاضی می‌تواند براساس آن حکم صادر کند.
- نحوه ارائه
استشهادیه : به صورت کتبی تنظیم و ارائه می‌شود. امضاکنندگان ملزم به حضور در مرجع نیستند.
شهادت: به صورت حضوری در دادگاه و زیر سوگند انجام می‌شود.
۵. سایر تفاوت‌ها
تعداد گواهان : استشهادیه معمولاً با امضای چند نفر تنظیم می‌شود، در حالی که برای شهادت یک یا دو نفر هم کفایت می‌کند.
تحقیقات : قاضی ممکن است برای بررسی صحت استشهادیه، اقدام به تحقیقات محلی کند، اما بررسی صحت شهادت در دادگاه انجام می‌شود.
سوءاستفاده: تنظیم استشهادیه جعلی جرم است، ولی شهادت دروغ نیز می‌تواند عواقب قانونی داشته باشد.
جمع‌بندی: استشهادیه گواهی کتبی با اعتبار و ضمانت محدود است، در حالی که شهادت بیان رسمی و مستقیم در دادگاه بوده و ارزش اثباتی بالایی دارد. هر کدام در جایگاه خود کاربرد دارند و انتخاب گزینه مناسب به نوع نیاز و مرجع مورد نظر بستگی دارد.
نمونه متن استشهادیه محلی برای دادگاه
در این بخش از مطلب یک نمونه استشهادیه محلی اعسار را ارائه کرده‌ایم، تا با نحوه تنظیم این سند کتبی بیشتر آشنا شوید.
اینجانب……………، فرزند……………….، به کد ملی……………..، داری شغل………، با حقوق ماهانه………. تومان، در حال حاضر، منزل مسکونی نداشته، از ماشین شخصی، برخوردار نیستم و تا زمان تنظیم این استشهادیه، داری دو فرزند هستم که متاسفانه یکی از آنها به بیماری سرطان مبتلا بوده و مخارج ماهانه داروی ایشان، ………. تومان است و به همین سبب، معسر بوده و توان پرداخت مهریه مورد مطالبه همسر خویش را به صورت یکجا ندارم.
ADL724.COM
DAD724.COM
VAKIL724.COM
اینجانب فرزند ……….، به شماره شناسنامه……. به موجب ………….، با آقای……….، آشنایی داشته و صحت مراتب فوق را گواهی می‌نمایم و در صورت لزوم، حاضر به شهادت در دادگاه نیز هستم. امضا
اینجانب فرزند ……….، به شماره شناسنامه……. به موجب …………. با آقای……….، آشنایی داشته و صحت مراتب فوق را گواهی می‌نمایم و در صورت لزوم، حاضر به شهادت در دادگاه نیز هستم. امضا
دفترخانه اسناد رسمی یا شورای اسلامی محل:
صحت موارد فوق و امضا / اثر انگشت شهود فوق مورد تأیید است. مهر و امضا