ختم دادرسی

ختم دادرسی پرونده از روند تحقیقات خارج میشود و منتظر اعلام رای نهایی از دادگاه مربوطه است جهت دریافت مشاوره رایگان با شماره ۰۹۱۲۸۳۹۴۴۸۳ تماس حاصل فرمائید.

ختم دادرسی چیست ؟

در این مقطع از دادرسی  نسبت به دعوای رسیدگی شده ، نیاز به اقدام دیگری از طریق طرفین دعوا یا وکلای آنها نیست  نچون پس از ابلاغ ختم دادرسی .

نحوه انجام روند ختم دادرسی :

ADL724.COM

DAD724.COM

VAKIL724.COM

در ماده ۲۵۹ قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه  صالح در صورت امکان در همان جلسه انشاء رای می نماید ‌و  پس از سپری شدن مدت زمان اداری ( میانگین یک هفته ) به طرفین دعوا نیز اعلام می نماید، در غیر اینصورت موظف است که حداکثر ظرف مدت یک هفته رای مقتضی را صادر نماید.

همچنین ماده ۲۵۹ قانون آیین دادرسی مقررمیفرماید؛  پس از اعلام ختم دادرسی در صورت امکان دادگاه در همان جلسه انشای رای نموده و به اصحاب دعوا  حکم صادره را اعلام می نماید در غیر این صورت حداکثر ظرف یک هفته انشاء و اعلام رای می‌کند  .

نکته مهم : درگاهی موارد دعوا قابلیت تجزیه شدن پیدا میکند در این حالت ، بنابه درخواست خواهان دعوا، دادگاه  لازم است ، نسبت به همان قسمت انشای رای نماید و نسبت به قسمت های دیگر رسیدگی را ادامه دهد. به هر ترتیب صدور رای قاطع دادگاه در جلسه ای که اعلام ختم دادرسی شده است و‌ هم چنین در حضور اصحاب دعوا مستلزم این است که اعلام ختم دادرسی در جلسه رسیدگی اعلام و اصحاب دعوا نیز حضور داشته باشند.

اگر صدور رای قاطع در همان جلسه امکان نداشته باشد تشکیل جلسه به منظور صدور رای ضروری نمی باشد .

نکته :  در قانون جدید آیین دادرسی مدنی اصطلاح جلسه دادرسی  در معنای(( لغوی ))آن بکار برده شده است. به همین جهت هم لازم است قاضی در جلسه حضور داشته باشد هم اشخاص دیگری نیز باید دعوت شوند و حضور یابند ،  بطور مثال اگر دادگاه پس از اعلام نظر کارشناس و انقضای مهلت ۷روزه اعتراض به آن، اگر پرونده را آماده صدور رای بداند نسبت به انشای رای اقدام می نماید بدون آنکه چنین زمانی جلسه شمرده شده و اصحاب دعوا حاضر باشند.

ماده ۲۹۵ قانون آیین دادرسی مدنی :

ماده ۲۹۵ قانون آیین دادرسی مدنی: پس از اعلام ختم دادرسی در صورت امکان دادگاه در همان جلسه انشاء رأی نموده و به اصحاب دعوا اعلام می‌نماید در غیر این صورت حداکثر ظرف یک هفته انشاء و اعلام رأی می‌کند .

ماده ۳۶۲قانون آیین دادرسی مدنی :

ادعای جدید در مرحله تجدیدنظر مسموع نخواهد بود ولی موارد زیر ادعای جدید محسوب نمی‌شود:
۱- مطالبه قیمت محکوم به که عین آن موضوع رای بدوی بوده و یا مطالبه عین مالی که قیمت آن در مرحله بدوی مورد حکم قرار گرفته است.
۲- ادعای اجاره بهاء و مطالبه بقیه اقساط آن و اجرت‌المثل و دیونی که موعد پرداخت آن درجریان رسیدگی بدوی، رسیده و سایر متفرعات از قبیل ضرر و زیان که در زمان جریان دعوا یا بعد از صدور رای بدوی به خواسته اصلی تعلق گرفته و مورد حکم واقع نشده یا موعد پرداخت آن بعد از صدور رای رسیده باشد.
۳- تغییرعنوان خواسته از اجرت المسمی به اجرت المثل یا بالعکس.

عدم امکان ارائه دلیل جدید پس از اعلام ختم دادرسی

همانگونه که ذکر گردید بعد از اعلام ختم دادرسی اگر دادگاه بخواهد در همان جلسه انشای رای می نماید در غیر اینصورت میتواند انشای رای را یک هفته به تاخیر اندازد. 

نکته قابل توجه آن است که طرح ادعای جدید در این مرحله امکان پذیر نمی باشد. این مساله در ماده ۲۹۵ و بند اول ماده ۳۶۲ قانون آیین دادرسی مدنی ذکر شده است.  ماده ۳۶۲ قانون آیین دادرسی مدنی: «ادعای جدید در مرحله تجدیدنظر مسموع نخواهد بود …»

در حقیقت چون طرح ادعای جدید حتی در مرحله تجدیدنظر ممنوع است و دادرسی بدوی نیز خاتمه یافته ، بعد از اعلام ختم دادرسی در مرحله بدوی نیز قابل قبول نخواهد بود.

جهت رزرو وقت مشاوره خود با وکلای ما با شماره های زیر تماس بگیرید :

۱۲۱ ۶۱ ۶۱ ۰۹۱۲

۸۳ ۹۴۴ ۸۳ ۰۹۱۲

۲ ۲۳۰ ۲۳۰ ۰۹۱۲

 مواردی نیز که در ماده فوق پیش بینی شده و ادعای جدید شمرده نمی شوند  تنها در مرحله تجدیدنظر شنیده می شود و بنابراین بعد از اعلام ختم دادرسی در مرحله بدوی ممنوع است.

 تجویز طرح ادعای جدید مستلزم رسیدگی به آن و در نتیجه از سرگیری دادرسی است که نیاز به تصریح قانونی دارد در واقع  اعلام ختم دادرسی بیان کننده  این است که دادگاه به ادله طرفین توجه نموده است بنابراین بعد از اعلام ختم دادرسی قبول دلیل جدید و صدور دستور انجام ترتیبات تحقیقی ممنوع است.

نکته دیگر آنکه هدف از دادرسی رسیدگی پایانی عادلانه و سریع خصومت است و تجویز ادعای جدید بعد از اعلام ختم دادرسی نه تنها با مفهوم ختم دادرسی تعارض دارد بلکه دادرسی را بدون محدودیت قرار داده و از رسیدن به نقطه ختم و انشای رای باز میدارد. در نتیجه ارائه دلیل جدید بعد از اعلام ختم دادرسی، می بایست ممنوع شمرده شود.

تفاوت ختم رسیدگی و ختم دادرسی :

ختم دادرسی :

بموجب ماده ۲۹۵ قانون آیین دادرسی مدنی ختم دادرسی در صورتی محقق می شود که دادگاه بتواند اقدام به صدور رای قاطع نماید. درواقع ختم دادرسیمرحله ای است که هیچ اقدام قضایی دیگری نیاز نیست و پرونده به مرحله  صدور رای رسیده است  .

در توضیح تکمیلی باید گفت  ختم دادرسی در صورتی محقق می شود که صدور رای قاطع نه تنها مستلزم هیچگونه رسیدگی و یا اقدام دیگری نباشد بلکه نتایج اقدامات و رسیدگی های پیشین دادگاه نیز مشخص شده و در پرونده موجود باشد (مانند آنکه کارشناس نظر خود را اعلام نموده باشد و اعتراضی از سوی طرفین دعوا ثبت نشده باشد). در این حالت دادگاه بعد از اقامه دعوا برای صدور رای قاطع تا آنجایی که لازم بداند مذاکرات طرفین را ادامه میدهد و در این راستا جلسه دادرسی را هر چند بار که لازم بداند با بیان علت آن ، تجدید می نماید تا به تمامی ادله و ادعاهای طرفین، جهت کشف واقعیت و فصل خصومت توجه و رسیدگی شود.

دادگاه در این راستا اگر لازم بداند قرارهایی اعم از کارشناسی، معاینه محل و … صادر می نماید. هم چنین اقداماتی از قبیل استماع شهادت شهود، مطالبه پرونده استنادی و هرگونه تحقیق دیگری را جهت کشف واقع انجام می دهد.

نتایج تحقیقات مزبور زمانی که به اطلاع دادگاه برسد، اگر تشکیل جلسه دیگری ضروری باشد، با تصریح علت جلسه تشکیل می شود و بالاخره دادگاه پرونده را در وضعیتی می بیند که تمامی رسیدگی ها انجام شده و آماده صدور رای قاطع است در اینصورت دادگاه ختم دادرسی را اعلام و حداکثر ظرف یک هفته انشاء رای می نماید. تجدید جلسه و انجام هر یک از اقدامات مزبور در صورتی است که پرونده اقتضا داشته باشد بنابراین ختم دادرسی ممکن است در پایان اولین و تنها جلسه دادرسی اعلام شود.

ختم رسیدگی :

درروند  تحقیقات و بررسی پرونده دادگاه پس از بررسی های لازم و انجام کلیه تحقیقات لازم به اطلاعاتی میرسد که آن را برای صدور رای یا ارجاع پرونده به مراحل دیگری ارسال مینماید در واقع زمانی دادگاه ختم رسیدگی اعلام مینماید که در آن مرحله به دسته بندی و بررسی های جامع رسیده است و درصورت سازش تصمیم یا قرار صادر مینماید و درصورت عدم سازش پرونده را برای مرحله صدور حکم ارسال مینماید .در این خصوص ماده ۱۸۴قانون ایین دادرسی چنین بیان میکند ؛

دادگاه پس از حصول سازش بین طرفین به شرح فوق رسیدگی را ختم و مبادرت به صدور گزارش اصلاحی می نماید مفاد سازش نامه که طبق مواد فوق تنظیم می شود نسبت به طرفین ووراث و قائم مقام قانونی آنها نافذ و معتبر است و مانند احکام دادگاهها به موقع اجرا گذاشته می شود.

اصطلاح ختم رسیدگی در مواردی بکار میرود که دادرسی به مفهوم دقیق واژه منتفی است.

بطور مثال بموجب ماده ۱۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه بعد از ایجاد سازش بین طرفین ختم رسیدگی را اعلام نموده و گزارش اصلاحی صادر می نماید، در حقیقیت اگر سازش در دادگاه واقع شود و یا طرفین نسبت به سازش واقع شده در خارج از دادگاه اقرار نمایند، دادگاه تنها براساس ماده ۱۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی ، با احراز سازش ، رسیدگی را ختم و گزارش اصلاحی صادر می نماید، بنابراین در این شرایط دادرسی به مفهوم دقیق واژه انجام نمی شود.

آدرس ما : تهران _ خیابان انقلاب _ نرسیده به میدان فردوسی _ کوچه نیائی _ پلاک ۷/۱ _ دفتر وکالت

مسیر از راه حمل و نقل عمومی : شما با استفاده از ایستگاه مترو ی فردوسی میتوانید آسان تر به دفتر وکالت ما تشریف بیاورید   

البته در عرف قضایی اصطلاح ختم رسیدگی در مفهوم ختم دادرسی نیز بکار می رود. در امور حسبی بدلیل آنکه علی القاعده دادرسی به مفهوم دقیق واژه انجام نمی شود، دادگاه به هرگونه بازجویی و اقدامی که جهت کشف حقیقت لازم است، مبادرت و سپس درمدت  ۲ روز تصمیم خود را اعلام می نماید.

ماده ۲۲ قانون امور حسبی بیان میدارد :

 دادرس پس از تمام شدن بازجویی و رسیدگی، منتهی در ظرف دو روز تصمیم خود را اعلام می نماید

آثار اعلام ختم دادرسی :

• صدور رای قاطع
• عدم امکان ارائه دلیل جدید پس از اعلام ختم دادرسی

صدور رای قاطع ؛ همانطور که در موارد فوق نیز بیان شد مطابق با ماده ۲۹۵قانون آیین دادرسی ختم دادرسی چه به صورت کلی و چه به صورت جزعی از حکم صادره مانع از ارائه دلیل جدید و مدارک جدید دیگر میشود یا در برابر طرفین دعوا حکم قطعی صادر و اعلام مینماید یا اینکه ظرف مدت یک هفته آن را اعلام مینماید اما در هر دوصورت دیگر مجالی برای ارائه مدارک و استنادات و ادله در این مرحله وجود نخواهد داشت .

به طوری که عدم امکان اقامه ی ادعا و دلیل جدید بلکه استناد به دلیل جدید نیز ممنوع است .

طرق ختم دادرسی :

ماده ۱۵۲ قانون آیین دادرسی مدنی:

دادگاه طرف مقابل را برای تأمین دلیل احضار می‌نماید ولی عدم حضور او مانع از تأمین دلیل نیست. در اموری که فوریت داشته باشد دادگاه بدون احضار طرف، اقدام به تأمین دلیل می‌نماید

ADL724.COM

DAD724.COM

VAKIL724.COM

دادگاه پس از ختم مذاکرات و دادرسی و اعلام ختم جلسه برابر ماده ۱۵۲ قانون آیین دادرسی مدنی رای صادر می نماید . چنانچه رای راجع به ماهیت دعوا و به صورت قاطع باشد حکم نامیده می شود و چنانچه رای نسبت به اطراف قضیه یا متفرعات دعوا یا مسائلی که برای کشف حقیقت لازم است ، باشد چون تکلیف ماهوی دعوی را معین نمی کند قرار محسوب می شود

حکم ممکن است غیابی یا حضوری بوده و در هر یک از این دو صورت ممکن است اخباری یا انشائی باشد .

اخباری حکمی است که در وضعیت اصحاب دعوا نسبت به قبل از دادرسی تغییری نداده و وضعیتی را که قبلاً داشته اند اخبار کند . مثل اینکه مدعی علیه به مدعی بدهکار بوده و در دادگاه نیز به این موضوع اقرار نماید و محکوم به تأدیه دین شود ، بنابراین چون این وضعیت یعنی مدیون بودن به محکوم له را قبل از صدور حکم نیز داشته و فعلاً هم آن وضعیت باقی است تغییری در حالت قبلی آنان داده نشده و حکم دادگاه به حقانیت مدعی به منزله اخبر وضعیت سابق است .

حکم انشائی یا تأسیسی

انشائی یا تأسیسی حکمی است که وضعیت طرفین را نسبت به قبل از آن تغییر دهد . مثلاً اگر زن به ادعای ثبوت شرط طلاق از دادگاه درخواست حکم طلاق کند و محکمه شرعی حکم طلاق دهد ، این حکم انشائی محسوب می شود زیرا چنین وضعیتی را طرفین قبل از صدور حکم نداشته و اخبار از وضعیت سابقه نشده بلکه دادگاه وضعیت خاصی را که اصحاب دعوا بعد از حکم باید دارا باشند انشاء و ایجاد کرده و به عبارت دیگری  تأسیس وضعیت جدیدی برای آنها نموده است .

انواع قرار

قرارهایی که دادگاه در جریان رسیدگی ممکن است صادر نماید چهار نوع می باشند که عبارتند از : قرارهای اعدادی ، قرارهای موقت ، قرارهای قرینه و قرارهای قطعی .

« با تشکر از وقتی که برای مطالعه این مطلب قرار دادید، شما می توانید با استفاده از قسمت نظرات سوالات حقوقی خود را مطرح کنید تا ما در کوتاهترین زمان ممکن پاسخگو شما باشیم ».