حداقل حقوق کارگر در سال ۱۴۰۴ طبق مصوبه شورای عالی کار، ماهانه ۸.۵ میلیون تومان تعیین شده که شامل پایه حقوق و مزایای قانونی مانند بن، حق مسکن و حق اولاد است.جهت رزرو وقت مشاوره با شماره ۰۹۱۲۸۳۹۴۴۸۳ تماس حاصل فرمائید.
حقوق کار بر چه مبنایی محاسبه می شود ؟
حقوق کارگران در ایران بر اساس قانون کار و مصوبات شورای عالی کار محاسبه می‌شود. مبنای اصلی محاسبه حقوق، «مزد مبنا» یا «حقوق پایه» است که هر سال تعیین و اعلام می‌شود. بر این اساس، حقوق نهایی کارگر شامل اجزای مختلفی است که در ادامه توضیح داده می‌شود:
آدرس ما : تهران _ خیابان انقلاب _ نرسیده به میدان فردوسی _ کوچه نیائی _ پلاک ۷/۱ _ دفتر وکالت
مسیر از راه حمل و نقل عمومی : شما با استفاده از ایستگاه مترو ی فردوسی میتوانید آسان تر به دفتر وکالت ما تشریف بیاورید
اجزای اصلی حقوق کارگر
-
مزد مبنا (حقوق پایه): مبلغی است که شورای عالی کار هر سال به‌عنوان حداقل دستمزد تعیین می‌کند. این مبلغ برای سال ۱۴۰۴ به‌صورت روزانه اعلام شده است.
-
پایه سنوات: مبلغی است که به‌ازای هر سال سابقه کار به حقوق پایه افزوده می‌شود. این مبلغ به‌صورت روزانه محاسبه و به حقوق ماهانه اضافه می‌شود.
-
حق مسکن و بن کارگری: مبالغ ثابتی هستند که به‌عنوان کمک‌هزینه مسکن و سبد معیشتی به کارگران پرداخت می‌شود.
-
حق اولاد: برای هر فرزند تحت تکفل، مبلغی به‌عنوان حق اولاد به حقوق کارگر افزوده می‌شود.
-
اضافه‌کاری: در صورت انجام کار بیش از ساعات قانونی، به‌ازای هر ساعت اضافه‌کاری، ۴۰٪ بیشتر از مزد ساعتی پرداخت می‌شود.
-
شب‌کاری: برای کار در ساعات ۲۲ تا ۶ صبح، ۳۵٪ اضافه بر مزد ساعتی پرداخت می‌شود.
-
نوبت‌کاری: در صورت انجام کار در شیفت‌های چرخشی، درصدی به‌عنوان نوبت‌کاری به حقوق افزوده می‌شود.
-
کسورات قانونی: شامل بیمه تأمین اجتماعی (۷٪ سهم کارگر) و مالیات بر درآمد است که از حقوق ناخالص کسر می‌شود.
مثال ساده محاسبه حقوق ماهانه
فرض کنید کارگری با شرایط زیر داریم:
-
حقوق پایه روزانه: ۵۰۰٬۰۰۰ ریال
-
پایه سنوات روزانه: ۵۰٬۰۰۰ ریال
-
حق مسکن ماهانه: ۱٬۵۰۰٬۰۰۰ ریال
-
بن کارگری ماهانه: ۱٬۰۰۰٬۰۰۰ ریال
-
تعداد فرزندان: ۲
-
ساعات اضافه‌کاری در ماه: ۲۰ ساعت
-
ساعات شب‌کاری در ماه: ۱۰ ساعت
محاسبه:
-
حقوق پایه ماهانه: ۵۰۰٬۰۰۰ × ۳۰ = ۱۵٬۰۰۰٬۰۰۰ ریال
-
پایه سنوات ماهانه: ۵۰٬۰۰۰ × ۳۰ = ۱٬۵۰۰٬۰۰۰ ریال
-
حق اولاد: (۱۵٬۰۰۰٬۰۰۰ × ۱۰٪) × ۲ = ۳٬۰۰۰٬۰۰۰ ریال
-
اضافه‌کاری: (۱۵٬۰۰۰٬۰۰۰ ÷ ۲۲۰) × ۱.۴ × ۲۰ ≈ ۱٬۹۰۹٬۰۹۰ ریال
-
شب‌کاری: (۱۵٬۰۰۰٬۰۰۰ ÷ ۲۲۰) × ۰.۳۵ × ۱۰ ≈ ۲۳۸٬۶۳۶ ریال
جمع کل حقوق ناخالص: ۱۵٬۰۰۰٬۰۰۰ + ۱٬۵۰۰٬۰۰۰ + ۱٬۵۰۰٬۰۰۰ + ۱٬۰۰۰٬۰۰۰ + ۳٬۰۰۰٬۰۰۰ + ۱٬۹۰۹٬۰۹۰ + ۲۳۸٬۶۳۶ = ۲۴٬۱۴۷٬۷۲۶ ریال
کسورات:
-
بیمه تأمین اجتماعی (۷٪): ۲۴٬۱۴۷٬۷۲۶ × ۰.۰۷ ≈ ۱٬۶۹۰٬۳۴۰ ریال
-
مالیات بر درآمد: بر اساس جدول مالیاتی سال ۱۴۰۴ محاسبه می‌شود.
حقوق خالص: ۲۴٬۱۴۷٬۷۲۶ – ۱٬۶۹۰٬۳۴۰ – مالیات بر درآمد
برای محاسبه دقیق‌تر حقوق خود، میتوانید از ابزارهای محاسبه آنلاین حقوق و دستمزد استفاده کنید.
قانون کار چیست ؟
قانون کار مجموعه‌ای از مقررات و ضوابطی است که روابط بین کارگر، کارفرما، دولت و نهادهای مرتبط را تنظیم می‌کند. این قانون به منظور حمایت از حقوق کارگران و همچنین تعیین وظایف و حقوق کارفرمایان تدوین شده است.
عناصر اصلی قانون کار:
-
تعریف کارگر و کارفرما
-
کارگر: کسی که به هر عنوان در مقابل دریافت مزد یا حقوق برای کارفرما کار می‌کند.
-
کارفرما: شخصی حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و به حساب او کار می‌کند.
-
-
قرارداد کار
-
توافق کتبی یا شفاهی بین کارگر و کارفرما است که در آن شرایط کاری، دستمزد، ساعات کاری، مرخصی، بیمه و … مشخص می‌شود.
-
-
ساعات کار و مرخصی
-
معمولاً حداکثر ساعات کار روزانه ۸ ساعت و هفتگی ۴۴ ساعت است.
-
کارگران دارای حق مرخصی سالانه، مرخصی استعلاجی و مرخصی زایمان هستند.
-
-
حداقل حقوق و مزایا
-
هر ساله شورای عالی کار حداقل دستمزد را تعیین می‌کند و کارفرمایان ملزم به پرداخت آن هستند.
-
-
بیمه و تأمین اجتماعی
-
کارگران باید تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار گیرند و کارفرما موظف به پرداخت حق بیمه سهم خود و کارگر است.
-
-
ایمنی و بهداشت کار
-
کارفرما موظف است محیط کاری ایمن و بهداشتی فراهم کند.
-
-
خاتمه قرارداد کار
-
ممکن است به دلایل مختلف مانند استعفا، بازنشستگی، اخراج یا اتمام مدت قرارداد، رابطه کاری پایان یابد. قانون برای هر حالت شرایط و ضوابط خاصی دارد.
-
-
مراجع حل اختلاف
-
در صورت بروز اختلاف بین کارگر و کارفرما، هیأت‌های تشخیص و حل اختلاف وزارت کار مسئول رسیدگی هستند.
-
پایه حقوق کار در سال ۱۴۰۴ :
پایه حقوق و حداقل دستمزد کارگران در سال ۱۴۰۴
بر اساس آخرین مصوبه شورای عالی کار، حداقل حقوق کارگران در سال ۱۴۰۴ به شرح زیر است:
۱. حداقل حقوق پایه (ماهیانه)
-
حقوق پایه (ساعتی، روزانه و ماهانه):
-
مبلغ پایه: ۱۱,۷۹۳,۰۰۰ تومان (مصوب اسفند ۱۴۰۲ برای سال ۱۴۰۳، اما معمولاً هر سال افزایش می‌یابد).
-
پیش‌بینی برای ۱۴۰۴: با توجه به نرخ تورم (حدود ۳۰-۴۰٪)، حداقل حقوق در سال ۱۴۰۴ ممکن است بین ۱۴ تا ۱۶ میلیون تومان تعیین شود.
-
۲. مزایای قانونی اضافه شده به حقوق پایه
-
حق مسکن: حدود ۲,۵۰۰,۰۰۰ تومان (پیش‌بینی ۱۴۰۴).
-
بن خواروبار: حدود ۲,۰۰۰,۰۰۰ تومان (پیش‌بینی ۱۴۰۴).
-
حق اولاد (برای هر فرزند): ۱۰٪ حداقل حقوق (حدود ۱,۴۰۰,۰۰۰ تومان برای ۱۴۰۴).
-
حق عائله‌مندی (در صورت تأهل): معمولاً معادل حق اولاد است.
-
پاداش پایان سال (عیدی): معادل ۲ ماه حقوق.
۳. کسورات قانونی
-
بیمه تأمین اجتماعی:
-
سهم کارگر: ۷٪ حقوق (حدود ۱,۱۰۰,۰۰۰ تومان در ۱۴۰۴).
-
سهم کارفرما: ۲۰-۲۳٪ حقوق.
-
-
مالیات: برای حقوق‌های بالاتر از معافیت مالیاتی (حدود ۶۰ میلیون تومان در سال).
آدرس ما : تهران _ خیابان انقلاب _ نرسیده به میدان فردوسی _ کوچه نیائی _ پلاک ۷/۱ _ دفتر وکالت
مسیر از راه حمل و نقل عمومی : شما با استفاده از ایستگاه مترو ی فردوسی میتوانید آسان تر به دفتر وکالت ما تشریف بیاورید
نمونه محاسبه حقوق ناخالص و خالص در ۱۴۰۴ (پیش‌بینی)
فرض: حداقل حقوق پایه = ۱۴,۰۰۰,۰۰۰ تومان
-
حق مسکن: ۲,۵۰۰,۰۰۰ تومان
-
بن خواروبار: ۲,۰۰۰,۰۰۰ تومان
-
حق اولاد (۲ فرزند): ۲,۸۰۰,۰۰۰ تومان
-
اضافه‌کاری (۱۰ ساعت): ۱,۰۰۰,۰۰۰ تومان
حقوق ناخالص:
۱۴,۰۰۰,۰۰۰ + ۲,۵۰۰,۰۰۰ + ۲,۰۰۰,۰۰۰ + ۲,۸۰۰,۰۰۰ + ۱,۰۰۰,۰۰۰ = ۲۲,۳۰۰,۰۰۰ تومان
کسورات:
-
بیمه (۷٪): ~۱,۵۰۰,۰۰۰ تومان
-
مالیات (در صورت وجود): بستگی به مجموع درآمد سالانه دارد.
حقوق خالص: حدود ۲۰,۵۰۰,۰۰۰ تومان (با احتساب کسورات بیمه).
نکات مهم:
-
افزایش سالانه: هر ساله در اسفندماه، شورای عالی کار حداقل حقوق سال بعد را اعلام می‌کند.
-
پیمان‌های جمعی کار: برخی شرکت‌ها بر اساس توافق با اتحادیه‌ها، حقوق بیشتری پرداخت می‌کنند.
-
تأخیر در پرداخت: طبق قانون کار، تأخیر در پرداخت حقوق بیش از ۱ ماه، جریمه دارد
تخلفاتی که باعث سلب حقوق کارگر می شود ؟
در قانون کار ایران، حقوق کارگر تضمین شده است و کارفرما مجاز نیست به صورت خودسرانه این حقوق را سلب یا محدود کند. اما در برخی موارد، اگر کارگر مرتکب تخلفاتی شود، ممکن است این تخلفات به سلب برخی از حقوق یا حتی خاتمه قرارداد کار منجر شود. در ادامه، مهم‌ترین تخلفاتی را که می‌تواند باعث سلب حقوق یا بروز پیامدهایی برای کارگر شود بررسی می‌کنیم:
۱. غیبت غیرموجه
-
ترک کار بدون اطلاع یا اجازه به مدت بیش از ۱۰ روز متوالی یا ۲۰ روز متناوب در طول سال.
-
می‌تواند منجر به اخراج یا سلب مزایای سنوات و بیمه شود.
۲. سوء رفتار یا بی‌انضباطی در محیط کار
-
شامل بدرفتاری با همکاران، توهین به مدیر، بی‌احترامی به ارباب‌رجوع و …
-
در صورت تکرار یا شدید بودن ممکن است کارفرما درخواست فسخ قرارداد بدهد.
۳. نقض عمدی مقررات ایمنی یا بهداشتی
-
بی‌توجهی به نکات ایمنی و ایجاد خطر برای خود یا دیگران در محیط کار.
-
می‌تواند باعث جریمه، تذکر کتبی یا حتی اخراج شود.
۴. افشای اسرار شغلی
-
در صورتی که کارگر اطلاعات محرمانه شرکت یا کارخانه را منتشر کند.
-
ممکن است باعث سلب اعتماد، اخراج و حتی پیگرد قضایی شود.
۵. خسارت زدن عمدی به اموال کارفرما
-
تخریب یا خرابکاری در ماشین‌آلات، ابزار یا محصولات.
-
علاوه بر اخراج، ممکن است مسئول پرداخت خسارت هم باشد.
۶. انجام کارهای خلاف قانون یا غیراخلاقی
-
از جمله مصرف مواد مخدر، سرقت، جعل اسناد، ایجاد درگیری فیزیکی و … .
-
این موارد باعث فسخ فوری قرارداد کار خواهد شد.
آیا در این موارد کارفرما حق اخراج دارد؟
خیر، حتی در این شرایط هم کارفرما نمی‌تواند یک‌طرفه و بدون طی مراحل قانونی کارگر را اخراج کند. موارد تخلف باید ابتدا به هیأت تشخیص اداره کار گزارش شود و پس از بررسی، رأی قانونی صادر شود.
نکته مهم:
-
حتی اگر کارگر تخلفی مرتکب شود، حق بیمه و مزایای قبلی او قابل حذف نیست.
-
سلب حقوق فقط در صورت اثبات تخلف و با حکم مراجع قانونی ممکن است.
ویژگی حقوق کار :
ویژگی‌های حقوق کار (در معنای علمی و حقوقی آن، نه حقوق دستمزد) به ویژگی‌هایی گفته می‌شود که این شاخه از علم حقوق را از سایر شاخه‌ها (مانند حقوق مدنی یا حقوق تجارت) متمایز می‌کند. در ادامه، مهم‌ترین ویژگی‌های حقوق کار را به صورت ساده و روشن توضیح می‌دهم:
ویژگی‌های اصلی حقوق کار:
۱. حمایتی بودن
-
مهم‌ترین و اساسی‌ترین ویژگی حقوق کار.
-
چون کارگر معمولاً در موقعیت ضعیف‌تری نسبت به کارفرما قرار دارد، قانون برای حمایت از او وضع شده است.
-
به همین دلیل بسیاری از قوانین کار قابل توافق به زیان کارگر نیستند.
۲. آمره بودن
-
مقررات حقوق کار معمولاً آمره (اجباری) هستند، یعنی تخطی از آن‌ها حتی با توافق طرفین نیز مجاز نیست.
-
مثلاً اگر کارگر و کارفرما توافق کنند حقوق کمتر از حداقل دستمزد پرداخت شود، این توافق باطل است.
۳. دوطرفه بودن (تنظیم رابطه کارگر و کارفرما)
-
حقوق کار هم به نفع کارگر است (مثل مرخصی، بیمه، حداقل حقوق)، هم وظایف و حقوق کارفرما را مشخص می‌کند.
-
بنابراین رابطه‌ی متقابل را تنظیم می‌کند، نه یک‌سویه.
۴. جمعی بودن
-
بسیاری از مسائل در حقوق کار جنبه جمعی دارند، مانند:
-
قراردادهای دسته‌جمعی
-
اعتصابات
-
انجمن‌های صنفی
-
-
این ویژگی باعث می‌شود حقوق کار به نهادهای کارگری و چانه‌زنی‌های جمعی توجه ویژه داشته باشد.
۵. سرعت در رسیدگی به اختلافات
-
هیأت‌های تشخیص و حل اختلاف وزارت کار برای رسیدگی سریع و ساده به دعاوی کارگر و کارفرما پیش‌بینی شده‌اند.
-
دادرسی‌ها در این حوزه معمولاً با سرعت بیشتری نسبت به دادگاه‌های عمومی انجام می‌شود.
۶. پویایی و تحول‌پذیری
-
با تغییر شرایط اقتصادی، اجتماعی و فنّاوری، حقوق کار نیاز به بازنگری و به‌روزرسانی مداوم دارد.
-
مثل تغییرات در حداقل دستمزد، نوع قراردادها، کار از راه دور و غیره.
مرجع صالح به رسیدگی شکایت در مورد حقوق کارگر :
در صورت نقض حقوق کارگر (مانند عدم پرداخت حقوق، اخراج غیرقانونی یا عدم بیمه)، کارگر می‌تواند به مراجع زیر شکایت کند:
۱. هیئت‌های تشخیص و حل اختلاف کار
-
صلاحیت اصلی: رسیدگی به تمام اختلافات فردی کارگری و کارفرمایی (مطابق ماده ۱۵۷ قانون کار).
-
تشکیلات:
-
هیئت تشخیص: (اداره کار + نماینده کارگر + نماینده کارفرما) — ابتدا پرونده اینجا بررسی می‌شود.
-
هیئت حل اختلاف: در صورت اعتراض به رأی هیئت تشخیص، پرونده به این هیئت ارجاع می‌شود (احکام آن لازم‌الاجرا است).
-
-
مدت رسیدگی: معمولاً ۳۰ تا ۴۵ روز.
۲. اداره کار و امور اجتماعی
-
وظایف:
-
بازرسی از کارگاه‌ها برای اجرای قانون کار.
-
میانجیگری بین کارگر و کارفرما قبل از ارجاع به هیئت‌های حل اختلاف.
-
-
مزیت: سریع‌تر و غیررسمی‌تر از دادگاه است.
۳. دادگاه‌های دادگستری
-
صلاحیت:
-
اگر هیئت حل اختلاف کار نتواند مشکل را حل کند، پرونده به دادگاه حقوقی ارجاع می‌شود.
-
در مواردی مانند جرائم کارفرما (مثل پرداخت نکردن دستمزد)، می‌توان مستقیم به دادسرای جرائم کار شکایت کرد.
-
۴. سازمان تأمین اجتماعی
-
موارد مربوطه:
-
شکایت درباره عدم پرداخت بیمه یا مشکلات مستمری و بازنشستگی.
-
رسیدگی از طریق هیئت‌های حل اختلاف تأمین اجتماعی.
-
۵. دیوان عدالت اداری
-
صلاحیت:
-
اگر شکایت کارگر دولتی باشد یا تصمیم اداره کار/سازمان تأمین اجتماعی خلاف قانون باشد.
-
نحوه شکایت کارگری:
۱. تشکیل پرونده در اداره کار (با ارائه مدارک: قرارداد کار، فیش حقوقی، شواهد تخلف).
۲. رسیدگی در هیئت تشخیص → در صورت عدم رضایت، اعتراض به هیئت حل اختلاف کار.
۳. اجرای حکم: اگر کارفرما به رأی هیئت حل اختلاف عمل نکرد، می‌توان از دایره اجرای احکام اداره کار یا دادگاه کمک گرفت.
مدارک لازم برای شکایت:
-
کپی قرارداد کار (یا شهادت شهود برای کارهای شفاهی).
-
فیش‌های حقوقی و مستندات پرداخت‌نشدن دستمزد.
-
نامه‌های اخطار یا تذکرات کتبی.
-
مدارک بیمه (در صورت عدم بیمه).
نکات کلیدی:
-
شکایت باید حداکثر تا ۳۰ روز پس از وقوع تخلف به اداره کار ارائه شود.
-
آرای هیئت‌های حل اختلاف کار قابل تجدیدنظر در دادگاه هستند.
-
در صورت فوریت (مثل اخراج غیرقانونی)، می‌توان از دادگاه کار درخواست تأمین خواسته کرد
آدرس ما : تهران _ خیابان انقلاب _ نرسیده به میدان فردوسی _ کوچه نیائی _ پلاک ۷/۱ _ دفتر وکالت
مسیر از راه حمل و نقل عمومی : شما با استفاده از ایستگاه مترو ی فردوسی میتوانید آسان تر به دفتر وکالت ما تشریف بیاورید