اظهارنامه قضائی مقدمه بسیاری از خواسته ها در مراجع قضائی بوده که تنظیم ان توسط وکیل بسیارحائز اهمیت میباشد .
دفتر وکالت ما با ۳۰ سال تجربه اماده قبول وکالت پرونده های شمات از سراسر کشور میباشد .
نشانی دفتنر وکالت ما :
تهران – میدان فردوسی – نرسیده به خیابان استاد نجات اللهی – کوچه نیائی پلاک ۷ ممیز یک – دفتر وکالت
مقدمه : اظهار نامه در لغت به معنی بیان کردن و آگاه کردن می باشد که از مخاطب به طور رسمی ، حقی را مطالبه می کنیم .
تعریف : ماده ۱۵۶ آئین دادرسی مدنی به تعریف اظهارنامه می پردازد حال به بررسی کاربردی آن می پردازیم :
ماده ۱۵۶ – هرکس می‌تواند قبل از تقدیم دادخواست، حق خود را به‌وسیله اظهارنامه
از دیگری مطالبه نماید، مشروط براین که موعد مطالبه‌رسیده باشد. به‌طور کلی هرکس
حق دارد اظهاراتی راکه راجع به معاملات و تعهدات خود با دیگری است و بخواهد به‌طور
رسمی به‌وی برساند ضمن‌اظهارنامه به‌طرف ابلاغ نماید.
اظهارنامه توسط اداره ثبت اسناد و املاک کشور یا دفاتر دادگاهها ابلاغ میشود.
تبصره – اداره ثبت اسناد و دفتر دادگاهها می‌توانند از ابلاغ اظهارنامه‌هایی‌که
حاوی مطالب خلاف اخلاق و خارج از نزاکت باشد، خودداری نمایند.
ابتدا باید بدانیم چه کسانی می توانند اظهارنامه بدهند ؟
کلمه(هر کس)در ابتدای ماده بدین معنا نیست که اظهار کننده فقط شخص حقیقی می باشد بنابراین هر شخص اعم از حقیقی و حقوقی می تواند اظهار کننده اظهارنامه قضائی باشد .
حال سوالی که مطرح است این است که آیا اظهارنامه باید قبل از تقدیم دادخواست باشد ؟
در ماده ۱۵۶ صراحتاً به ارسال اظهارنامه قبل از تقدیم دادخواست اشاره شده اما منعی برای ارسال بعد از تقدیم دادخواست وجود ندارد علی ایحال کاربرد اظهارنامه این است که قبل از اینکه از مراجع قضائی بخواهیم حقی را مطالبه کنیم ابتدا بطور رسمی این حق را از مخاطب درخواست میکنیم تا شاید به تعهد خود عمل کرده و اصلاً نیازی به دادن دادخواست و پیگیری قضائی نباشد .
البته ارسال اظهارنامه قضائی تنها یک اختیار نیست بلکه در مواردی قانون گذار ارسال اظهارنامه را مقدمه رسیدگی می داند برای مثال: ماده ۱۷۱ قانون آئین دادرسی مدنی برای آغاز و رسیدگی به دعوا بیان می دارد : سرایدار ، کارگر و خادم چنانچه بعد از ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ اظهارنامه از آن رفع تصرف ننماید متصرف عدوانی محسوب می شود.
و گاهی برای جلوگیری از مجرم شناخته شدن نیاز به ارسال اظهارنامه است برای مثال: ماده ۱ قانون انتقال مال غیر که اشعار میدارد: اگر مالک از وقوع معامله مطلع شده ویا یک ماه بعد از اطلاع اظهارنامه برای انتقال گیرنده ارسال نکند معاون جرم انتقال مال غیر محسوب می شود .
به طور کلی هر شخص می تواند اظهاراتی را راجع به معاملات و تعهدات خود با دیگری بیان کند مشروط به اینکه موعد مطالبه تعهد رسیده باشد .
نحوه تنظیم اظهارنامه توسط اصیل یا وکیل :
شخص اصیل می تواند راساً با مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک اقدام به ارسال اظهارنامه کند همچنین وکیل دادگستری می تواند از دفتر خدمات الکترونیک اقدام به تنظیم و ارسال اظهارنامه کند در حقیقت پیچیدگی و تشریفات خاصی اظهارنامه موجب می شود این امر توسط فرد آگاه ومجرب انجام گیرد که موجب طولانی نشدن روند دادرسی وزائل نشدن حق و حقوق شخص شود .
نحوه ارسال اظهارنامه :
بند انتهایی ماده ۵۶ قانون آئین دادرسی مدنی اشعار میدارد:اظهارنامه توسط اداره ثبت اسناد و املاک یا دفاتر دادگاه ها ابلاغ میشود اما در عمل اظهارنامه تنها از طریق دفاتر خدمات الکترونیک انجام می پذیرد .
نحوه پیگیری اظهارنامه :
پیگیری کلیه موارد قضائی ابلاغ اوراق ، و اظهارنامه و… تنها از طریق سامانه عدل ایران اطلاع رسانی می شود .
پاسخ به اظهارنامه و هزینه :
همانطور که مخاطب حق دارد مطالبی را اظهار کند مخاطب اظهار نامه هم می تواند در پاسخ به آن همچون تبادل لوایح اظهارنامه ارسال کند ، هزینه ارسال اظهارنامه از موارد غیر مالی بوده و تعرفه در سال ۱۴۰۲ (۳۴)هزار تومان است .
مزایا و کاربردهای اظهارنامه :
۱- با ارسال اظهارنامه قضائی در موارد بسیاری از طرح دعوا ممکن است بی نیاز شد ۲- پاسخ مخاطب به اظهارنامه ممکن است همراه با اقرار مخاطب باشد ۳- رهایی از انجام تعهد شخص متعهد در صورت عدم قبول متعهد له
چرا نباید بدون مشورت با وکیل اظهارنامه بدهیم :
اولاً بهتر است در کلیه موارد حقوقی با وکیل مشورت کنیم به خصوص در تنظیم ا اظهارنامه قضائی چون گاهی ممکن است اظهار کننده مطالبی را بیان کند که به ضرر وی باشد و موجب سلب شدن حق از خود باشد .
عواقب عدم پاسخ به اظهار نامه :
عدم پاسخ به اظهارنامه در قانون ضمانت اجرایی برای آن تعیین نشده است و عدم پاسخ اماره و قرینه ای برای اثبات حرف اظهارکننده نیست .
ضرورت مشاوره با وکیل در تنظیم اظهارنامه قضائی : تسلط وکیل بر قوانین و مقرررات و همچنین شیوه تنظیم و رسیدگی و دادرسی موجب میشود تنظیم اظهار نامه به بهترین صورت انجام شود.